Bionic Pancreas รุ่นใหม่ ช่วยผู้ป่วยเบาหวานควบคุมน้ำตาลดีขึ้น

---

New England Journal of Medicine ตีพิมพ์ผลการทดลองเครื่องมือที่เรียกว่าตับอ่อนเทียม (bionic pancreas) รุ่นล่าสุดในชื่อ iLet bionic pancreas ที่ใช้เทคโนโลยีรุ่นใหม่ในการตรวจวัดและจ่ายอินซูลินเข้าร่างกายโดยอัตโนมัติ ช่วยคงระดับน้ำตาลในเลือดให้ปกติได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่าแบบเข็มเจาะปลายนิ้วที่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ชนิดที่ 1 นิยมใช้กันอยู่ในขณะนี้ (standard-of-care)

                การทดลองแบบ multicenter clinical trial ใช้เวลานาน 13 สัปดาห์ ณ จุดทดลอง 16 จุด ทั่วสหรัฐอเมริกา รับสมัครผู้ร่วมการทดลองอายุ 6-79 ปี จำนวน 326 คน ที่เป็นโรคเบาหวาน ชนิดที่ 1 และใช้อินซูลินมาแล้วอย่างน้อย 1 ปี สุ่มแบ่งผู้ร่วมการทดลองออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งใช้ iLet bionic pancreas อีกกลุ่มเป็นกลุ่มควบคุมซึ่งใช้อุปกรณ์ให้อินซูลินที่ใช้กันอยู่แล้วก่อนร่วมการทดลอง

                ผู้ร่วมการทดลองที่ใช้ iLet bionic pancreas มีปริมาณน้ำตาลที่จับกับฮีโมโกลบินของเม็ดเลือดแดงดีขึ้นจาก 7.9% เป็น 7.3% (เป็นค่าที่ใช้ในการวินิจฉัยโรคเบาหวาน ซึ่งคนปกติจะมีค่านี้อยู่ระหว่าง 4-6%) ขณะที่ไม่มีความเปลี่ยนแปลงในกลุ่มควบคุม ผลการทดลองนี้เหมือนกันในผู้ร่วมการทดลองทั้งวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ และยิ่งเห็นผลชัดในคนที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงมากตอนเริ่มการทดลอง

                อาการไม่พึงประสงค์ที่พบมากสุดในกลุ่มผู้ใช้ iLet bionic pancreas คือ น้ำตาลในเลือดสูงเกินไป (Hyperglycemia) อันเนื่องมาจากตัวปั๊มอินซูลินมีปัญหา แต่ความถี่ของการเกิดอาการรุนแรงไม่ได้แตกต่างจากกลุ่มควบคุมแต่อย่างใด ขณะที่ปัญหาระดับน้ำตาลในเลือดต่ำพบน้อยมาก

                นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยเรื่องเดียวกันนี้อีก 4 ชิ้น ที่ตีพิมพ์ใน Diabetes Technology and Therapeutics  2 ชิ้นพูดถึงผลการทดลองที่มีรายละเอียดมากกว่าในผู้ใหญ่และวัยรุ่น ชิ้นที่ 3 รายงานผลการทดลองเปรียบเทียบแบบสุ่มในกลุ่มควบคุมที่ใช้ standard-of-care แล้วเปลี่ยนมาใช้แบบ bionic pancreas นาน 13 สัปดาห์ กับกลุ่มที่ใช้ bionic pancreas ตั้งแต่เริ่มการทดลอง พบว่า กลุ่มแรกควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้เช่นเดียวกับกลุ่มหลัง ส่วนงานวิจัยชิ้นที่ 4 แสดงผลว่าการใช้ bionic pancreas กับอินซูลินชนิดออกฤทธิ์เร็ว (faster-acting insulin) ในผู้ใหญ่ จำนวน 114 คน ทำให้การควบคุมระดับกลูโคสดีขึ้นและมีประสิทธิภาพเช่นเดียวกับการใช้อุปกรณ์นี้กับอินซูลินชนิดออกฤทธิ์ปกติ (standard insulin)

                ระบบจ่ายอินซูลินอัตโนมัติถูกนำมาใช้กับผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 1 หลายปีแล้ว เพื่อป้องกันผู้ป่วยจิ้มเข็มไม่ถูกต้องและระดับน้ำตาลในเลือดกระฉูด เป็นระบบที่ช่วยติดตามระดับกลูโคสและประมวลผลว่าร่างกายผู้ป่วยต้องการอินซูลินมากน้อยเพียงใด แล้วจึงปั๊มอินซูลินเข้าร่างกายตามนั้นอย่างต่อเนื่อง แต่ระบบอัตโนมัตินี้ยังไม่สมบูรณ์ ผู้ป่วยยังต้องคำนวณปริมาณคาร์โบไฮเดรตแล้วป้อนข้อมูลเข้าเครื่องด้วยตัวเองก่อนมื้ออาหาร เพื่อที่ระบบจะได้จ่ายปริมาณอินซูลินได้ถูกต้อง

                แต่ iLet bionic pancreas  ที่พัฒนาล่าสุดนี้ใช้ลำดับการประมวลผลระดับน้ำตาลในเลือดที่ต่อเนื่องและปรับโดสการจ่ายอินซูลินตามความจำเป็นของร่างกายโดยใช้ insulin pump และผู้ป่วยไม่ต้องนับจำนวนคาร์โบไฮเดรตอีกต่อไป เพียงบอกให้เครื่องรู้ว่าคาร์โบไฮเดรตมากขึ้น น้อยลง หรือเท่าเดิม ระบบก็จะคำนวณส่วนที่เหลือเอง 

                นอกจากไม่ต้องนับปริมาณคาร์โบไฮเดรตหรือใส่โดสของอินซูลินให้เครื่อง ไม่ต้องปรับการตั้งค่าเป็นระยะ ๆ แล้ว เริ่มต้นผู้ใช้เพียงใส่น้ำหนักตัวลงไปในซอฟต์แวร์ของเครื่องเพียงครั้งแรกที่ใช้เท่านั้น

 ข้อมูล

https://bit.ly/3fsf5Lk
https://www.statnews.com/2022/09/28/diabetes-beta-bionic-pancreas-insulin/