โยโย เอฟเฟ็กต์ (Yoyo Effect) คืออะไร?

---

YOYO Effect เป็นอาการของน้ำหนักตัวที่เหวี่ยงกลับขึ้นมามากและรวดเร็ว หลังจากการลดน้ำหนักอย่างผิดวิธี เปรียบเทียบให้เห็นภาพได้กับลูกข่างที่มีแกนตรงกลาง หรือลูกโยโย่ ที่เด็กๆ นิยมเล่นกัน พอเราเหวี่ยงไปในแนวดิ่งลงพื้น ลูกโยโย่จะดีดกลับขึ้นมา และหากเรายิ่งเหวี่ยงแรงเท่าไร ลูกโยโย่ก็จะดีดกลับมาอย่างเร็วและแรงมากยิ่งขึ้น

อะไรคือ โยโย่ เอฟเฟ็กต์
เป็นภาวการณ์ขาดความสมดุลของร่างกายนั่นเอง ไม่ว่าจะเป็นสมดุลเคมี ฮอร์โมนจากต่อมไร้ท่อ ระบบประสาทส่วนกลาง และอื่นๆอีกมากมาย โดยร่างกายคนเราอาศัยความเคยชินกับปริมาณอาหารและปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับในแต่ละวัน รวมทั้งกิจกรรมที่เกิดขึ้นกับตัวเราเองในแต่ละวัน กำหนดขนาด การเมตาบอลิซึม คือ การเผาผลาญพลังงานนั่นเอง ซึ่งจะต้องควบคุมการผลิตฮอร์โมนบางตัวจากต่อมไร้ท่ออย่าง ไทรอยด์ฮอร์โมน เพื่อควบคุมการเผาผลาญพลังงาน

เมื่อเราต้องการลดน้ำหนัก เราก็จะมีการเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอย่างรวดเร็ว โดยอาจจะมีการลดปริมาณอาหาร หรือเปลี่ยนแปลงชนิดที่เคยรับประทานเป็นประจำอย่างกะทันหัน ร่างกายก็จะขาดสมดุล โดยจะรู้สึกเหมือนว่าจะขาดสารอาหาร จึงปรับสมดุลในตัวเองโดยการลดการเผาผลาญพลังงานลงเพื่อกักเก็บสารอาหารไว้ จึงส่งผลให้ระยะแรกน้ำหนักก็จะลดลงเร็วมาก แต่พอสักระยะหนึ่งน้ำหนักตัวก็จะคงที่ไม่ลดลงจากเดิม แล้วคนเราก็จะเกิดอาการท้อและกลับมารับประทานอาหารตามเดิม แบบเดิม แต่เนื่องจากร่างกายได้มีการลดการเผาผลาญไปแล้วทำให้ไขมันต่างๆ ก็จะถูกไปกักเก็บไว้ในส่วนต่างๆ มากกว่าเดิมแล้วเราจะทำอย่างไรให้ลดน้ำหนักได้เร็ว และไม่เกิดอาการ YoYo Effect ในภายหลัง ?

YoYo Effect แท้จริงแล้วไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่เราทานยาลดความอ้วนเท่านั้น อันที่จริงแล้วมันคือภาวะการ" ขาดความสมดุล "ของร่างกาย เพราะเมื่อเราลดอาหารลงอย่างรวดเร็ว ระบบเผาผลาญของเราก็จะทำงานได้ต่ำลง น้ำหนักตัวเลยลดลง แต่ก็เฉพาะในระยะแรกเท่านั้น เพราะหลังจากนั้นมันจะไม่ลดลงเลยสักขีด

ดังนั้น วิธีการลดน้ำหนักที่ได้ผลในระยะยาวคือการควบคุมอาหารอย่างต่อเนื่อง และค่อยเป็นค่อยไป พร้อมกับออกกำลังกายเพื่อคงระดับการเมตาบอลิซึมให้พอดีกับอาหารที่รับประทานและกิจกรรมที่ทำประจำวัน รวมถึงเปลี่ยนอุปนิสัยในการรับประทาน หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมัน คาร์โบโฮเดรตที่มากเกินไป รับประทานผักและผลไม้ให้มากขึ้น

 

ขอขอบคุณแหล่งที่มาของข้อมูล : https://hpc.go.th/diet/?module=yoyo_effect