อาการคันในผู้ป่วยโรคไต เกิดจากอะไร? ทำยังไงถึงจะหายคัน?!?

---

อีกหนึ่งปัญหาที่ผู้ป่วยโรคไตต้องเผชิญ คือเรื่องของอาการคัน ที่สร้างความรำคาญใจและทุกข์ทรมานให้กับผู้ป่วยมานักต่อนัก ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติสุข อีกทั้งยังนำมาซึ่งปัญหาสุขภาพกายและใจตามมาอีกมากมาย แล้ว อาการคันในผู้ป่วยโรคไตนี้เกิดจากอะไร? ทำยังไงผู้ป่วยโรคไตถึงจะหายคัน บทความนี้มีคำตอบค่ะ

อาการคันในผู้ป่วยโรคไต เกิดจากอะไร?
ผู้ป่วยโรคไตที่ประสบปัญหาอาการคัน มักเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ซึ่งพบบ่อยถึง 90% ซึ่งอาการคันทำให้ผู้ป่วยรู้สึกไม่สบายตัว และเกิดผลกระทบทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแย่ลง ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันนั้น มาจากผลกระทบของโรคไตและการรักษา ดังนี้

สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการคันในผู้ป่วยโรคไต
1.ต่อมเหงื่อลดลง และต่อมไขมันฝ่อ อันเนื่องมาจากโรคไตหรือการกินยาขับปัสสาวะ พบได้บ่อยถึง 60 – 90% ทำให้ไม่มีการขับเหงื่อ ความชุ่มชื้นบนผิวจึงลดลง ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดภาวะผิวแห้ง มีลักษณะเป็นขุย ระคายเคือง และเกิดอาการคันตามมานั่นเอง
2.ฟอสฟอรัสในเลือดสูง ซึ่งผู้ป่วยโรคไตไม่สามารถขับออกทางไตได้ ส่งผลให้ระดับแคลเซียมต่ำ ฮอร์โมนพาราไทรอยด์หลั่งออกมามากกว่าปกติ และเกิดการสะสมตัวของผลึกแคลเซียมและแมกนีเซียมบริเวณผิวหนัง จึงทำให้เกิดอาการคัน
3.การฟอกไต ทั้งการฟอกไตที่ไม่เพียงพอ หรือการฟอกไตบ่อยอย่างต่อเนื่อง ปัจจัยเหล่านี้ล้วนเกี่ยวข้องกับภาวะของเสียคั่งของผู้ป่วย ทำให้เกิดอาการคันตามมา นอกจากนี้ยังอาจเกิดมาจากการแพ้ไส้กรองล้างไตอีกด้วย
4.กลไกทางระบบภูมิคุ้มกัน เกิดภาวะอักเสบทั่วร่างกายจากการเพิ่มขึ้นของเซลล์บางชนิด เม็ดเลือดขาว และเฟอร์ริดิน ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ทำให้เกิดภาวะคันทั่วร่างกาย
5.ระบบประสาทส่วนปลายทำงานผิดปกติ จึงทำให้เส้นประสาทที่มาเลี้ยงผิวหนังทำงานผิดปกติ นำไปสู่อาการคัน

ผิวแห้งคันในผู้ป่วยโรคไต หากปล่อยไว้อันตรายกว่าที่คิด!
แม้อาการคันในผู้ป่วยโรคไตจะดูเหมือนเป็นเพียงเรื่องปกติทั่วไป แต่แท้จริงแล้ว อาการคันเหล่านี้สร้างผลกระทบให้กับผู้ป่วยไตทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ ทำให้คุณภาพในการใช้ชีวิตของผู้ป่วยลดลง ซึ่งหากปล่อยไว้จะยิ่งส่งผลเสีย อาจทำให้อาการป่วยที่เป็นอยู่แย่ลงได้
• ไม่สบายตัว ทำให้หงุดหงิดและอารมณ์เสียง่าย
• นอนไม่หลับหรือนอนหลับยาก เนื่องมาจากอาการคัน
• อาจเป็นแผลหรือแผลติดเชื้อ เพราะการเกาผิวหนัง
• ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ ในบางรายต้องตื่นขึ้นมาเกาในตอนกลางดึก
• มีอาการเพลีย เหนื่อยล้า
• มีอาการซึมเศร้า ส่งผลต่อสุขภาพจิต จนอาจนำไปสู่โรคซึมเศร้าได้
•เกิดปัญหาสุขภาพหรือโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมา จนทำให้อาการป่วยแย่ลง

รู้หรือไม่!? อาการคันในผู้ป่วยโรคไตแก้ได้!
อาการคันในผู้ป่วยโรคไต สร้างความรุนแรงและผลกระทบต่อร่างกายและจิตใจดังที่กล่าวไปข้างต้น ดังนั้น การบรรเทา รักษา และป้องกันอาการคันเหล่านี้ ไม่ให้ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของผู้ป่วย จึงเป็นเรื่องสำคัญมาก ซึ่งสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้

• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีฟอสฟอรัสสูง เช่น นม ไข่แดง เนื้อสัตว์ อาหารสำเร็จรูป รวมทั้งหลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัดและเครื่องดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม และแอลกอฮอล์ด้วย
• ใส่เสื้อผ้าที่ไม่รัดแน่นและมีเนื้อผ้าโปร่งสบาย เช่น ผ้าคอตตอน ผ้าใยฝ้าย พยายามหลีกเลี่ยงการใส่เสื้อขนสัตว์ เพราะจะทำให้คันยิ่งกว่าเดิม
• พยายามไม่อาบน้ำร้อนและบ่อยเกินกว่าวันละ 1-2ครั้ง หากต้องการทำความสะอาดร่างกายมากกว่า 2 ครั้ง อาจใช้เป็นวิธีการเช็ดตัวแทน
• เลือกใช้สบู่ที่ไม่ทำให้เกิดการระคายเคือง
• ตัดเล็บให้สั้นและสะอาดอยู่เสมอ
• หมั่นทาโลชั่น เพื่อเติมความชุ่มชื้นให้ผิวไม่แห้งกร้าน จะช่วยลดอาการคันลงได้

วิธีการดูแลผิวแห้งคันด้วยการทาโลชั่นบำรุงผิวนั้น เป็นวิธีที่แพทย์แนะนำมากที่สุด เพราะเป็นวิธีที่ง่าย ช่วยลดอาการคันได้ดีกว่าการใช้คาลาไมน์

สรุป
อาการคันในผู้ป่วยโรคไต เป็นปัญหาที่พบได้บ่อย โดยส่วนใหญ่มักเกิดมาจากความเปลี่ยนแปลงของระบบร่างกายอันเนื่องมาจากอาการของโรค และขั้นตอนการรักษา ซึ่งมักจะเป็นปัจจัยที่หลีกเลี่ยงได้ยาก วิธีที่ทำได้คือการรักษาและป้องกันอาการผิวแห้งคันที่เกิดขึ้นให้บรรเทาลงด้วยวิธีที่บทความนี้นำมาฝากค่ะ อย่างไรก็ตาม หากเกิดอาการคันที่แก้ยังไงก็ไม่หาย ต้องรีบไปพบแพทย์จะดีที่สุดนะคะ