กลยุทธ์ใหม่รักษาโรคหลอดเลือดสมองป้องกันระบบประสาทไม่ได้

JAMA Neurol 2020 Mar 30

Ischemic preconditioning หรือการซ้อมขาดเลือด ไม่ช่วยลดการเติบโตของเนื้อสมองตายในผู้ป่วยที่มีภาวะสมองขาดเลือดชนิด carotid-territory ischemic stroke
          การซ้อมขาดเลือด หรือ Ischemic conditioning คือ การให้มีภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (transient ischemia) ในช่วงเวลาสั้น ๆ โดยไม่ทำให้เกิดการตายของเนื้อเยื่อ (tissue necrosis) แสดงให้เห็นว่ามี


"การลดขนาดของเนื้อเยื่อตายจากโรคหลอดเลือดสมองในตัวแบบของสัตว์ทดลอง  เราสามารถทำกระบวนการนี้ได้โดยตรงกับอวัยวะ หรือส่วนของร่างกายที่ห่างออกไป"



    เวลานี้ นักวิจัยในประเทศฝรั่งเศสได้ดำเนินการทดลองเชิงสุ่มหลายศูนย์แบบมองไปข้างหน้า เพื่อประเมินอรรถประโยชน์ของ ischemic perconditioning (IP) ในโรงพยาบาลกับผู้ป่วย 188 คน (อายุเฉลี่ย 67 ปี) ที่เป็นโรคสมองขาดเลือดชนิด carotid-territory ischemic stroke ซึ่งยืนยันโดย MRI ภายใน 6 ชั่วโมงของการเริ่มเกิดอาการ (คะแนนมัธยฐาน NIH stroke เท่ากับ 10; ขนาดเนื้อสมองที่ตายมีค่ามัธยฐานเท่ากับ 11.4 cm3)
    ผู้ป่วยได้รับการสุ่มให้รับการรักษาพยาบาลแบบมาตรฐานหรือการรักษาพยาบาลแบบมาตรฐานพร้อมกับ IP  และทำให้เกิดการพองตัวของสายพันแขนที่พันรอบต้นขาด้านที่ไม่มีอาการ ทำให้ความดันโลหิตสูงกว่าความดันตัวสูงของผู้ป่วย 110 mm Hg  มีการทำ IP ให้มีการพองและหดตัว 4 รอบ แต่ละรอบใช้เวลา 5 นาที ภายใน 6 ชั่วโมงของการเกิดอาการ  ผู้ป่วยส่วนใหญ่ในแต่ละกลุ่มได้รับการฉีดยาละลายลิ่มเลือดเข้าทางหลอดเลือดดำ (Intravenous thrombolysis) และประมาณ 1 ใน 3 ได้รับการนำเอาลิ่มเลือดที่อุดตันในหลอดเลือดสมองออกผ่านทางสายสวน (mechanical thrombectomy)
    การเติบโตของเนื้อสมองตายมีค่ามัธยฐาน ณ 24 ชั่วโมง (ผลลัพธ์เบื้องต้น) เหมือนกันทั้งการรักษาด้วย IP หรือการรักษาตามมาตรฐานเพียงอย่างเดียว (0.30 cm3 และ 0.37 cm3 ตามลำดับ) อัตราส่วนของผลการรักษาที่ดีมากซึ่งกำหนดโดย modified Rankin Scale (mRS) 90 วัน ที่ 0-1 พบว่าเหมือนกันระหว่าง 2 กลุ่ม (ร้อยละ 51 และร้อยละ 41) และสำหรับผลการรักษาที่ยอมรับได้ ซึ่งกำหนดด้วย mRS ที่ 0–2 มีอัตราส่วนใกล้เคียงกัน (ร้อยละ 69 และร้อยละ 66) ผู้ป่วยจำนวนครึ่งหนึ่งกล่าวว่ามีอาการปวดระหว่าง IP protocol กับขาข้างที่ไม่มีอาการ
    ผลการศึกษาดังกล่าวไม่ช่วยสนับสนุนให้ใช้ IP กับผู้ป่วยในที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดแบบเฉียบพลัน  เราไม่ทราบว่าการรักษาซ้ำหรือก่อนเข้าโรงพยาบาลจะให้ผลดีหรือไม่