เรื่องโดย ฉัตร์ชัย นกดี Team Content www.thaihealth.or.th
ข้อมูลจาก เวทีเสวนา Homeless ไม่ Hopeless : เสียงสะท้อน ความหวัง อนาคต และชีวิตในภาวะไร้บ้าน
คนไร้บ้านเป็นกลุ่มคนเปราะบางในสังคม ซึ่งด้อยโอกาสและขาดแคลนปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิต ไม่ว่าจะเป็นที่อยู่อาศัย การเข้าถึงแหล่งงาน การเข้ารับบริการทางสาธารณสุข และสิทธิสวัสดิการด้านอื่น ๆ ที่พวกเขาควรจะได้รับ
ด้วยเหตุนี้ ที่ลานคนเมือง ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับกรุงเทพมหานคร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรมพัฒนาสังคมสวัสดิการ มูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัย มูลนิธิอิสรชน มูลนิธิกระจกเงา กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ สำนักพัฒนาสังคม และภาคีเครือข่าย จัดงาน “Homeless Day 2022: คน = คน” พร้อมเวทีเสวนา “Homeless ไม่ Hopeless: เสียงสะท้อน ความหวัง อนาคต และชีวิตในภาวะไร้บ้าน” เพื่อร่วมกันหาแนวทางช่วยเหลือกลุ่มคนไร้บ้าน ให้กลับมามีที่ยืนในสังคม
“คนไร้บ้านไม่ใช่ปัญหา แต่ปัญหาคือสังคมหรือเมืองที่ทำให้คนรู้สึกว่าไม่น่าอยู่พอ ไม่สามารถทำให้คนมีสวัสดิการหรือสิทธิที่เพียงพอ เราอยู่ในสถานการณ์ที่มีบ้านร้างตึกร้างมากมาย แต่ก็ยังมีคนไร้บ้าน และสถานการณ์ที่มีอาหารเหลือทิ้ง แต่บางคนกลับไม่มีอาหารกิน ผู้ประกอบการขาดแคลนแรงงาน แต่เราก็ยังมีคนว่างงานและไม่สามารถเข้าถึงแหล่งงานได้” เป็นมุมมองของ นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
นายศานนท์ อธิบายว่า ส่วนตัวมองว่าเป็นเรื่องของการบริหารจัดการที่ไม่มีประสิทธิภาพ ถือเป็นหน้าที่ของ กทม. ที่จะต้องร่วมบูรณาการร่วมกับภาคีเครือข่าย ไม่ว่าจะเป็นการปลดล็อกกฎหมายบางอย่าง รวมถึงการร่วมมือกับภาคีเครือข่ายต่าง ๆ ในการสร้างความเข้าใจกับสังคมว่า คนไร้บ้านไม่ใช่ปัญหา แต่สังคมต่างหากที่สร้างปัญหาบางอย่างทำให้เกิดคนไร้บ้าน ซึ่งเราต้องร่วมมือช่วยกันมากกว่านี้โดยในส่วนของ กทม. จะร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสนับสนุนเรื่องสวัสดิการ ทั้งเรื่องของการหางาน สาธารณสุข และเรื่องของที่อยู่อาศัย
“จากสถานการณ์โควิด-19 ส่งผลกระทบด้านเศรษฐกิจและสังคมต่อคนเปราะบางในเขตเมืองเป็นอย่างมาก ทั้งภาวะตกงาน การขาดความมั่นคงทางรายได้ ส่งผลให้จำนวนคนไร้บ้านที่เพิ่มขึ้นไม่ต่ำกว่า 30% หรือ จาก 1,300 กว่าคน เป็น 1,800 กว่าคน และในภาพรวมเป็น 4,000 คน คนกลุ่มนี้จำเป็นต้องได้รับการยกระดับพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างมาก” เป็นข้อมูลจาก นางภรณี ภู่ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะ สสส.
นางภรณี บอกว่า ที่ผ่านมา สสส. ได้พัฒนานวัตกรรมการจัดบริการที่อยู่อาศัยและความช่วยเหลือฉุกเฉิน บนฐานการมีส่วนร่วมของคนไร้บ้าน หรือโครงการที่อยู่อาศัยคนละครึ่ง ในรูปแบบแชร์ค่าเช่าขึ้นมาร่วมกับภาคีเครือข่าย เพื่อหนุนเสริมคนที่ยากลำบาก แก้ปัญหาจำนวนคนไร้บ้านที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น
“สสส. ขอเป็นหน่วยงานหนึ่งที่ร่วมพัฒนานวัตกรรมที่อยู่อาศัย จุดบริการอาหาร เพื่อพัฒนาสุขภาวะคนไร้บ้าน ให้สามารถตั้งหลักชีวิตได้ และทาง สสส. ยินดีเป็นหน่วยงานให้เกิดการแลกเปลี่ยน การพัฒนา และยกระดับคุณภาพชีวิตคนไร้บ้าน” นางภรณี กล่าว
ด้าน นางอัจฉรา สรวารี เลขาธิการมูลนิธิอิสรชน เล่าว่า เมื่อเราส่งคนไร้บ้านกลับบ้าน หรือกลับคืนสู่สังคมแล้ว หลายครั้งพบว่าไม่สามารถใช้ชีวิตอยู่ในชุมชนได้ เราจึงต้องทำให้เกิดระบบการช่วยเหลือดูแล โดยมีปัจจัยดังนี้
- คนไร้บ้านต้องพร้อมที่จะพัฒนาตัวเอง ไม่รอคอยความช่วยเหลืออย่างเดียว
- สร้างให้เกิดระบบหรือช่องทางในการดูแล ช่วยเหลือ ให้กำลังใจคนไร้บ้าน โดยชุมชนท้องถิ่น
- ทุกภาคส่วนทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ต้องมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาคนไร้บ้าน
- สร้างระบบสวัสดิการในอนาคต เพราะไม่ว่าใครต่างก็มีความเสี่ยงที่จะกลายเป็นคนไร้บ้านได้
ปัญหาคนไร้บ้านนับเป็นอีกปัญหาหนึ่ง ที่ต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ สสส. พร้อมร่วมมือกับภาคีเครือข่าย เพื่อหาแนวทางช่วยเหลือ ส่งเสริม และพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มคนไร้บ้าน ให้ได้เข้าถึงสิทธิและสวัสดิการพื้นฐานต่าง ๆ อย่างเท่าเทียม