นายแพทย์พิชย์นันทน์ โปตระนันทน์ อาจารย์อายุรแพทย์โรคหัวใจ ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ ชลประทาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ กล่าวว่า โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke คือ ภาวะที่ร่างกายไม่สามารถส่งเลือดไปเลี้ยงสมองได้ทำให้สมองขาดเลือด มีสาเหตุเกิดจากหลอดเลือดสมองตีบ อุดตัน หรือมีเลือดออกในสมอง หรืออาการเส้นเลือดในสมองตีบ ทำให้เซลล์สมองขาดออกซิเจน ส่งผลให้สมองตายและทำให้ร่างกายเกิดการเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือเสียชีวิตได้
สาเหตุเกิดจากหลายปัจจัย เช่น มีหินปูนและไขมันสะสมอยู่ในผนังหลอดเลือด ทำให้ขนาดของหลอดเลือดค่อย ๆ ตีบแคบลง ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง ซึ่งจะทำให้หลอดเลือดมีความเปราะบางและโป่งพองจนแตก ซึ่งปัจจัยเสี่ยงที่ส่งเสริมให้เกิดโรค Stroke เกิดจากผู้ที่ขาดการออกกำลังกาย ผู้ป่วยเรื้อรังโรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคหัวใจ ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง มีคลอเลสเตอรอลสูง ดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรีเป็นประจำ
อาการที่อาจบ่งชี้ว่าเป็นโรค Stroke ประกอบด้วย มีอาการเวียนศีรษะบ้านหมุนบ่อย ๆ เป็นครั้งละนานเกินกว่า 5 นาที โดยไม่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนท่าทาง แต่เป็นร่วมกับการเดินเซ แขน ขาอ่อนแรงครึ่งซีกหรือมีการขยับได้ลดลง มีอาการปวดหัวรุนแรงเฉียบพลันร่วมกับอาเจียน มีอาการมองเห็นภาพซ้อนหรือมองเห็นได้แค่ซีกเดียว รับประทานอาหารลำบากทั้งการดื่มน้ำและกลืนอาหาร รวมถึงการสื่อสารที่เปลี่ยนไปเช่นฟังคนอื่นพูดไม่เข้าใจและเรียบเรียงคำพูดในการสื่อสารไม่ได้
สังเกตอาการโรค Stroke ด้วยหลัก F.A.S.T
Face : มีอาการหน้าเบี้ยวด้านใดด้านหนึ่ง ปากเบี้ยว คุมน้ำลายไม่อยู่ และมีอาการชารวมด้วย
Arm : เกิดอาการแขนขาอ่อนแรงข้างใดข้างหนึ่ง หรือสูญเสียการทรงตัว
Speech : พูดไม่ชัดหรือพูดไม่รู้เรื่อง นึกคำพูดไม่ออกไม่เข้าใจคำสั่ง หรือคำพูด
Time : หากเกิดอาการข้างต้น หรือในบางรายหมดสติ หรือชักกะทันหัน ต้องรีบนำตัวมาส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะภายใน 4.50 ชั่วโมง หรือ 270 นาที แพทย์อาจสามารถให้ยาสลายลิ่มเลือด ลดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ และยังป้องกันความพิการและทุพพลภาพที่จะเกิดขึ้น
ที่มา: ศูนย์การแพทย์ปัญญานัทภิกขุ ชลประทาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ