ท่ามกลางความร้อนระอุของอุณหภูมิโลกที่มีแนวโน้มสูงขึ้นจนสร้างความวิตกถึงผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมต่อมวลมนุษยชาติที่ยากจะหลีกหนี รวมถึงเรื่องของ "รสชาติ" ที่ยากต่อการควบคุม จากการแปรเปลี่ยนตามสภาวะการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลก

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดทุกปีในประเทศช่วงหน้าแล้งคือราคา "มะนาว" ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของอาหารตำรับไทย ต้องเพิ่มสูงขึ้น หรือต้องเปลี่ยนสูตรไปใช้วัตถุดิบอื่นทดแทน แต่ไม่สามารถรักษารสชาติดั้งเดิมอันเป็นเอกลักษณ์ หรือในต่างประเทศที่ต้องประสบปัญหาจากภาวะโลกร้อน จนทำให้ "ซอสพริก" สูตรไทยที่ดังไปไกลทั่วโลก ต้องมีราคาสูงถึงหลักพันต่อขวด เนื่องจากขาดวัตถุดิบสำคัญทางการเกษตร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธีรเกียรติ์ เกิดเจริญ อาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล อาจารย์นักเทคโนโลยีจากมหาวิทยาลัยมหิดลที่มีผลงานตีพิมพ์และอ้างอิงสูงที่สุดใน Top2% ของโลกจากการจัดอันดับโดยมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด (Stanford University) สหรัฐอเมริกา ประจำปี พ.ศ. 2566 นับเป็นความหวังสำคัญของการเกษตรและอุตสาหกรรมไทย ในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีควบคุมคุณภาพอาหาร สู้ปรากฏการณ์ภาวะโลกร้อนอย่างครบวงจรด้วย  AI

จากตัวอย่างงานวิจัยที่ผ่านมาซึ่งได้ริเริ่มและเห็นผลแล้ว คือ การใช้เทคโนโลยีจมูก AI คัดแยกมะพร้าวน้ำหอมส่งออกของไทย โดยสามารถ "ควบคุมคุณภาพ" ของรสชาติน้ำมะพร้าวน้ำหอมของไทยให้ได้ตรงตามมาตรฐาน อีกทั้ง "ป้องกันกลโกง" จากผู้ผลิตในการปลอมปนโดยเติมน้ำตาล หรือสารให้ความหวาน ซึ่งจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการมีภาวะน้ำตาลเกิน จนอาจกลายเป็นโรคเบาหวานในผู้บริโภค ด้วยเครื่องมือตรวจสอบทั้งในระดับโรงงาน และหน้างาน

ก้าวต่อไปจะพัฒนาเทคโนโลยี AI ผสมผสาน "ตา-จมูก-ลิ้น" ที่คาดว่าภายใน 5 ปีข้างหน้า ทั้งซัพพลายเชน ตั้งแต่ฟาร์ม จนถึงโต๊ะอาหาร จะทำให้ผู้ผลิต และผู้บริโภคมั่นใจได้ถึงคุณภาพอาหารว่าจะยังคงให้สัมผัสที่คงเดิม โดยสามารถเชื่อมโยงไปถึงการให้ AI คอยดูแลคุณภาพชีวิต ในฐานะ "ผู้ช่วยสุขภาพ" ให้ข้อมูลประกอบการเลือกรับประทานอาหารอย่างเหมาะสมได้อีกด้วย

โดยมองว่าการนำเทคโนโลยี AI มาช่วยปฏิวัติอุตสาหกรรมอาหาร จะช่วยเพิ่มมูลค่าได้มากกว่าการมุ่งเพียงทำตลาดส่งออก "ส่วนประกอบอาหาร" (Food Ingredients) เช่นปัจจุบัน จึงอยากขอ "ส่งไม้" ให้ "นวัตกรรุ่นใหม่" มาช่วยกันทำให้อุตสาหกรรมอาหารไทยในวันข้างหน้าไปไกลมากกว่าในวันนี้

ติดตามข่าวสารที่น่าสนใจจากมหาวิทยาลัยมหิดลได้ที่ www.mahidol.ac.th

ภาพสร้างด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธีรเกียรติ์ เกิดเจริญ อาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

สัมภาษณ์ และเขียนข่าวโดย ฐิติรัตน์ เดชพรหม นักประชาสัมพันธ์ (ชำนาญการ) งานสื่อสารองค์กร กองบริหารงานทั่วไป สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล โทร. 0-2849-6210