ทบทวนการศึกษาทางคลินิกที่ชื่อว่า COVID STEROID 2 Randomized Trial ที่รายงานไว้ใน JAMA วันที่ 21 ตุลาคม 2021 โดย นพ. Rajesh T. Gandhi แห่งโรงเรียนแพทย์ Harvard Medical School มหาวิทยาลัย Harvard ในนคร Boston มลรัฐ Massachusetts ของสหรัฐอเมริกา และเป็นสมาชิกของ Infectious Diseases Society of America (IDSA) และ COVID-19 Treatment Guidelines Panels ของสถาบันสุขภาพแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา (National Institutes of Health หรือ NIH
ในแง่ของตัวเลข การใช้ dexamethasone 12 mg ให้ผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีกว่า dexamethasone 6 mg แต่ไม่ได้แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
การศึกษาทางคลินิกที่มีชื่อว่า RECOVERY trial แสดงให้เห็นว่า dexamethasone ลดการเสียชีวิตเมื่อให้กับผู้ป่วยโรค COVID-19 ที่นอนรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลและจำเป็นต้องได้รับออกซิเจนเสริม (NEJM JW Infect Dis Sep 2020 and N Engl J Med 2021; 384:693) โดยในการศึกษานี้ ผู้ป่วยโรค COVID-19 ได้รับ dexamethasone 6 mg เป็นประจำทุกวัน เป็นเวลา 10 วัน หรือจนกระทั่งออกจากโรงพยาบาล ขณะที่คณะผู้วิจัยของ COVID STEROID 2 Randomized Trial ประเมินว่า dexamethasone 12 mg มีประโยชน์ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีกว่า dexamethasone 6 mg หรือไม่สำหรับผู้ป่วย severe COVID-19 ที่นอนรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล
ผู้ป่วยโรค COVID-19 จำนวนทั้งสิ้น 1,000 คน ที่นอนรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลและจำเป็นต้องได้รับออกซิเจนเสริม ตั้งแต่ 10 ลิตร/นาทีขึ้นไป หรือต้องใส่เครื่องช่วยหายใจ ถูกสุ่ม (1:1) ให้ได้รับ dexamethasone 12 mg/day หรือ dexamethasone 6 mg/day ทางหลอดเลือดดำ เป็นเวลานานได้ถึง 10 วัน โดยมีผลการศึกษาหลัก ๆ ดังต่อไปนี้
* จำนวนวันโดยเฉลี่ยที่มีชีวิตรอดโดยไม่ต้องได้รับ life support อยู่ที่ 22.0 วัน สำหรับ dexamethasone 12 mg/day และ 20.5 วัน สำหรับ dexamethasone 6 mg/day [adjusted mean difference, 1.3 วัน (95% CI, 0.0–2.6 วัน, P=0.07)]
* อัตราการเสียชีวิตที่ 28 วัน อยู่ที่ 27.1% สำหรับ dexamethasone 12 mg/day และ 32.3% สำหรับ dexamethasone 6 mg/day [adjusted relative risk, 0.86 (99% CI, 0.68–1.08)]
* อัตราการเกิด serious adverse reactions ได้แก่ infections ใกล้เคียงกันในทั้ง 2 กลุ่ม
ความคิดเห็น: แม้ dexamethasone 12 mg ดูจะให้ผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีกว่า dexamethasone 6 mg แต่ไม่ได้มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งอาจเป็นไปได้ว่าขนาดของประชากรผู้ป่วยที่ใช้ใน COVID STEROID 2 Randomized Trial ยังไม่มากพอที่จะแสดงให้เห็นถึงประสิทธิภาพที่เหนือกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของ dexamethasone 12 mg และหากเป็นการศึกษาทางคลินิกที่มีขนาดใหญ่กว่า อาจจะสามารถแสดงให้เห็นถึงผลลัพธ์ทางคลินิกที่ดีกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากการให้ higher dose of dexamethasone โดยปัจจุบันผู้ป่วยโรค COVID-19 ที่นอนรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลและมีภาวะ severe hypoxemia ควรได้รับ dexamethasone 6 mg แต่หากผู้ป่วยมี progressive hypoxemia และ elevated inflammatory markers ผู้ป่วยอาจจะได้รับประโยชน์จากการให้เสริมด้วยยาในกลุ่ม interleukin-6 inhibitors อย่างเช่น tocilizumab หรือยาในกลุ่ม Janus kinase inhibitors อย่างเช่น baricitinib (อ้างอิง guidelines สำหรับโรค COVID-19 ปี 2019 ของ NIH และ IDSA) อย่างไรก็ตาม เนื่องจากทั้งยากลุ่ม interleukin-6 inhibitors และ Janus kinase inhibitors มีราคาค่อนข้างแพงกว่า dexamethasone และไม่ได้มีใช้ใน resource-limited settings ดังนั้น การศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการใช้ higher dose of dexamethasone ในผู้ป่วย severe COVID-19 จึงเป็นสิ่งที่หลายฝ่ายเฝ้ารออยู่อย่างใจจดใจจ่อ
อ้างอิง: The COVID STEROID 2 Trial Group. Effect of 12 mg vs 6 mg of dexamethasone on the number of days alive without life support in adults with COVID-19 and severe hypoxemia: The COVID STEROID 2 randomized trial. JAMA 2021 Oct 21; [e-pub]. (https://doi.org/10.1001/jama.2021.18295)
