ทบทวนการศึกษาของ นพ.Guy Witberg และคณะแห่งมหาวิทยาลัย Tel Aviv ในอิสราเอล ที่ตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ New England Journal of Medicine (N Engl J Med) เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2021 และการศึกษาของ นพ.Dror Mevorach และคณะแห่งโรงเรียนแพทย์ Hadassah Hebrew University Hospital ในอิสราเอง โดย นพ. Harlan Krumholz ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจแห่ง Yale New Haven Hospital ในนคร New Haven มลรัฐ Connecticut ของสหรัฐอเมริกา
          2 การศึกษาขนาดใหญ่ยืนยันการฉีดวัคซีน BNT162b2 messenger RNA vaccine ของบริษัท Pfizer-BioNTech มีความเสี่ยงโดยทั่วไปอยู่ในระดับต่ำสำหรับการเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (myocarditis) โดยกลุ่มผู้ชายที่มีอายุน้อย ๆ มีความเสี่ยงมากที่สุด และส่วนใหญ่ที่พบมีอาการเล็กน้อยเท่านั้น
          การแสวงหาข้อเท็จจริงให้เป็นที่ประจักษ์เกี่ยวกับความถี่และความรุนแรงของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหลังจากฉีดวัคซีนโรค COVID-19 มีความสำคัญอย่างยิ่งยวดทางด้านสาธารณสุข โดยมีคำตอบในประเด็นนี้จาก 2 การศึกษาแบบย้อนหลัง (retrospective studies) ที่ทำในอิสราเอล โดยการศึกษาหนึ่งทำการสำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลจากองค์กรที่ให้บริการด้านสุขภาพที่ใหญ่ที่สุดในอิสราเอล ส่วนอีกการศึกษาหนึ่งทำการทบทวนข้อมูลย้อนหลังของชาวอิสราเอลทั่วประเทศที่ได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 ครบ 2 เข็ม และมีรายงานการวินิจฉัยภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
           ในการศึกษาของ นพ. Guy Witberg และคณะ จากการสืบค้นฐานข้อมูลของ Clalit Health Services ซึ่งเป็นองค์กรที่ให้บริการด้านสุขภาพที่ใหญ่ที่สุดในอิสราเอล เพื่อค้นหาชาวอิสราเอลที่ได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 อย่างน้อย 1 เข็ม และได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเกิดขึ้นหลังฉีดวัคซีน คณะนักวิจัยพบว่า ในจำนวนชาวอิสราเอล 2.6 ล้านคน ทั่วประเทศ ที่ได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 1 เข็ม หรือครบ 2 เข็ม มีรายงานการวินิจฉัยพบภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจำนวน 54 คน ที่เกิดขึ้นภายใน 42 วัน หลังจากได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 เข็มแรก ซึ่งในจำนวนนี้เป็นภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเล็กน้อยใน 41 คน รุนแรงปานกลางใน 12 คน และรุนแรงมากใน 1 คน อายุเฉลี่ยของผู้ป่วยเหล่านี้คือ 27 ปี และส่วนใหญ่ถึง 94% เป็นผู้ชาย โดย 83% ของผู้ป่วยเหล่านี้ไม่มีโรคร่วมใด ๆ และ 69% ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหลังจากได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 เข็มที่ 2 โดยรวมแล้วมีอุบัติการณ์ของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหลังฉีดวัคซีน BNT162b2 อยู่ที่ 2.1 cases ต่อประชากร 100,000 คน จำแนกเป็น 4.1 cases ต่อประชากร 100,000 คน สำหรับกลุ่มผู้ชาย และ 0.2 cases ต่อประชากร 100,000 คน โดยมีอุบัติการณ์ myocarditis เกิดขึ้นมากที่สุด 10.7 cases ต่อประชากร 100,000 คน ในหมู่ผู้ชายอายุ 16-29 ปี และโดยรวมแล้วมีอุบัติการณ์ของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบรุนแรงมากอยู่ที่ 0.04 cases ต่อประชากร 100,000 คน
          ขณะที่อีกการศึกษาของ นพ.Dror Mevorach และคณะที่ทำการการทบทวนข้อมูลย้อนหลังของชาวอิสราเอลทั่วประเทศที่ได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 ครบ 2 เข็ม และมีรายงานการวินิจฉัยภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ซึ่งจากระบบติดตามและเฝ้าระวังของกระทรวงสาธารณสุขในช่วงวันที่ 20 ธันวาคม 2020 ถึงวันที่ 31 พฤษภาคม 2021 คณะผู้วิจัยพบว่า จากจำนวนชาวอิสราเอลทั่วประเทศ 9.3 ล้านคน ที่ได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 messenger RNA vaccine ครบ 2 เข็ม มีผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ 304 คน ส่วนใหญ่ได้รับการวินิจฉัยว่ามี myocarditis เกิดขึ้นในช่วง 2-3 วันแรก หลังจากได้รับการฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 โดยมี standardized incidence ratio (observed cases หารด้วย expected cases) อยู่ที่ 1.42 หลังจากได้รับการฉีดวัคซีนเข็มแรก และ 5.34 หลังจากได้รับการฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 และมี estimated incidence rate ของการเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอยู่ที่ราว ๆ 4 cases ต่อประชากร 100,000 คน ในกลุ่มประชากรเพศชาย และ 0.5 cases ต่อประชากร 100,000 คน ในกลุ่มประชากรเพศหญิง หลังจากได้รับการฉีดวัคซีนเข็มที่ 2 โดยใน 136 cases ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น definite หรือ probable myocarditis และ 129 cases มีความรุนแรงของภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอยู่ในระดับเล็กน้อยเท่านั้น และส่วนใหญ่ของผู้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามี myocarditis นั้นมี ejection fraction ปกติ และลดลงเล็กน้อยในผู้ป่วยส่วนใหญ่
          ความคิดเห็น: ถึงแม้ผลของการศึกษาเหล่านี้จะไม่สอดคล้องอย่างแท้จริงกับตัวเลขประมาณการเกี่ยวกับภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหลังได้รับการฉีดวัคซีน BNT162b2 อย่างไรก็ตาม คณะผู้วิจัยของการศึกษาเหล่านี้มีข้อสรุปที่ครอบคลุมว่า ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหลังฉีดวัคซีนโรค BNT162b2 พบได้น้อยมากหรือแทบจะไม่พบเลย และส่วนใหญ่มีอาการเล็กน้อยเท่านั้น กลุ่มผู้ชายที่มีอายุน้อย ๆ มีความเสี่ยงมากที่สุดที่จะเกิด myocarditis หลังฉีดวัคซีน BNT162b2 แต่ก็ยังถือเป็นความเสี่ยงที่ต่ำมากและส่วนใหญ่มีความรุนแรงเล็กน้อยเท่านั้น

อ้างอิง: Witberg G et al. Myocarditis after Covid-19 vaccination in a large health care organization. N Engl J Med 2021 Oct 6; [e-pub]. (https://doi.org/10.1056/NEJMoa2110737) และ Mevorach D et al. Myocarditis after BNT162b2 mRNA Vaccine against Covid-19 in Israel. N Engl J Med 2021 Oct 6; [e-pub]. (https://doi.org/10.1056/NEJMoa2109730)