ก้อนที่ไทรอยด์ คืออะไร?
ต่อมไทรอยด์เป็นต่อมไร้ท่อที่อยู่ด้านหน้าของลำคอ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนเพื่อควบคุมระบบเผาผลาญพลังงานในร่างกาย ผู้ป่วยมักจะมาพบแพทย์จากการสังเกตหรือคลำพบก้อนที่คอได้ด้วยตนเอง โดยที่ก้อนนั้นจะเคลื่อนที่ขึ้นลงตามการกลืน ผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยเพื่อหาโอกาสของการเป็นมะเร็งไทรอยด์ ซึ่งพบได้ประมาณ 10% โดยการเจาะเลือดดูค่าการทำงานของไทรอยด์ฮอร์โมน พิจารณาทำการอัลตราซาวด์ที่คอเพื่อดูลักษณะและตำแหน่งของก้อน จากนั้นจะเจาะดูดชิ้นเนื้อด้วยเข็มขนาดเล็กส่งตรวจเซลล์พิสูจน์

เมื่อไหร่ถึงต้องผ่าตัดไทรอยด์?
โรคของต่อมไทรอยด์ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม การรักษาจึงต่างกัน
• กลุ่มแรก ในกรณีที่ผลเลือดพบว่ามีระดับฮอร์โมนไทรอยด์สูง จะเรียกว่า ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ ซึ่งการรักษาหลัก คือการรับประทานยาปรับระดับฮอร์โมน แต่หากไม่สามารถควบคุมได้และก้อนมีขนาดใหญ่ จะพิจารณารักษาโดยการผ่าตัด
• กลุ่มที่สอง ในกรณีที่ผลเลือดพบว่ามีระดับฮอร์โมนไทรอยด์ปกติ แต่พบว่ามีก้อนเนื้อ จะเรียกว่า เนื้องอกต่อมไทรอยด์ ซึ่งอาจจะมี 1 หรือ 2 ข้างร่วมกันได้

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัด มีดังต่อไปนี้
• ผลเจาะดูดชิ้นเนื้อพบว่าเป็นมะเร็งไทรอยด์
• ผลเจาะดูดชิ้นเนื้อพบลักษณะเซลล์ที่ผิดปกติแบบก้ำกึ่ง ซึ่งเพิ่มโอกาสของการเป็นมะเร็ง
• ผลเจาะดูดชิ้นเนื้อพบว่าเป็นเนื้องอกชนิดดี แต่ก้อนมีขนาดใหญ่ตั้งแต่ 2-4 เซนติเมตรขึ้นไป หรือมีจำนวนหลายก้อน มีอาการของการกดเบียดอวัยวะข้างเคียง เช่น หลอดลม หลอดอาหาร

การผ่าตัดไทรอยด์แต่ละแบบ
• การผ่าตัดไทรอยด์แบบเปิดบริเวณคอ (Open thyroid surgery) เป็นวิธีการผ่าตัดมาตรฐานดั้งเดิม สามารถผ่าตัดก้อนเนื้องอกต่อมไทรอยด์ได้ทุกขนาด รวมทั้งมะเร็งไทรอยด์ แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยจะมีรอยแผลผ่าตัดที่บริเวณคอ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความมั่นใจและคุณภาพชีวิต
• การผ่าตัดไทรอยด์แบบผ่านกล้อง (Endoscopic thyroid surgery) โดยจะใช้กล้องความละเอียดสูง ซึ่งมีความแม่นยำและคมชัดมาช่วยในการผ่าตัด ทำให้ไม่เกิดรอยแผลที่บริเวณคอ เหมาะกับก้อนต่อมไทรอยด์ที่มีขนาดใหญ่ไม่เกิน 6 ซม.

การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก คืออะไร?
Transoral endoscopic thyroid surgery คือการผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องเทคนิคใหม่ที่ทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก โดยแผลจะซ่อนอยู่บริเวณด้านในของริมฝีปากล่าง จึงไม่เห็นรอยแผลบริเวณผิวหนังภายนอกเลย นอกจากนี้ระยะทางจากแผลไปยังต่อมไทรอยด์ยังมีระยะทางสั้นที่สุดเมื่อเทียบกับการผ่าตัดผ่านกล้องเทคนิคอื่น จึงลดการอักเสบของเนื้อเยื่อโดยรอบ แผลผ่าตัดหายเร็ว และสามารถผ่าตัดไทรอยด์ทั้ง 2 ข้างออกได้พร้อมกัน รวมทั้งสามารถเห็นเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงสายเสียงได้อย่างชัดเจน การผ่าตัดวิธีนี้จึงให้ผลลัพธ์การรักษาที่ดี และมีความปลอดภัยเทียบเท่ากับการผ่าตัดไทรอยด์แบบเปิดซึ่งเป็นวิธีมาตรฐาน

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก
• ผู้ป่วยจะใช้เวลาในการพักฟื้น 2 วัน หลังผ่าตัด
• รับประทานอาหารอ่อนๆ 2-3 วัน จากนั้นสามารถรับประทานปกติได้
• รับประทานยาปฏิชีวนะจนครบ 1 สัปดาห์
• สามารถอาบน้ำ ทำความสะอาดร่างกายได้ตามปกติ
• หลีกเลี่ยงการไอ จาม เบ่งถ่าย การออกแรงยกของหนัก หรือการออกกำลังกายหนัก อย่างน้อย 1 สัปดาห์
• เริ่มบริหารรอบปากและลำคอหลังผ่าตัด 1 สัปดาห์

 

 

ขอขอบคุณแหล่งที่มาของข้อมูล : https://www.phyathai.com/th/article/3863-5_%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89_%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A?srsltid=AfmBOop5ZOfhbJp3MZ23fYXbxDJG