วารสารการแพทย์เภสัชกรรมเวชกรรม เจาะข่าวตลาดยา : www.medi.co.th

เซลล์มะเร็งปรากฏขึ้นให้เห็นเมื่อใช้สารเรืองแสงพิเศษส่องไปที่ต่อมลูกหมาก

ออเรเลีย ฟอสเตอร์
ผู้สื่อข่าวสายสุขภาพ บีบีซีนิวส์
13 มิถุนายน 2024

โรคมะเร็งถือว่าเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของคนทั่วโลกและมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ หนึ่งในนั้น คือ มะเร็งต่อมลูกหมาก ล่าสุด นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษจากมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดเชื่อว่า สารเรืองแสง (fluorescent dye) ชนิดพิเศษอาจช่วยให้ศัลยแพทย์ค้นหาจุดและสามารถกำจัดเซลล์มะเร็งต่อมลูกหมากได้แม่นยำขึ้น

ขณะที่หัวใจสำคัญของการศึกษานี้ คือ การกำจัดมะเร็งให้สิ้นซากเป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยงไม่ให้ผู้ป่วยกลับมาเป็นมะเร็งอีก และสารเรืองแสงชนิดนี้จะเข้าไปยึดติดกับโปรตีนซึ่งพบในเซลล์มะเร็งเท่านั้น

ดังนั้น คณะศัลยแพทย์จึงได้ทำการศึกษาเรื่องนี้ โดยในการทดลองขั้นต้นกับกลุ่มตัวอย่างขนาดเล็ก กับกลุ่มผู้ชายจำนวน 23 คน ศัลยแพทย์กล่าวว่า สารเรืองแสงดังกล่าวช่วยให้พวกเขาพบพื้นที่ของเนื้อเยื่อมะเร็งที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า หรือด้วยวิธีการทางคลินิกอื่น ๆ

ขณะนี้มีการวางแผนจะทำการทดลองที่มีกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่มากขึ้น โดยได้รับเงินสนับสนุนจากองค์กรวิจัยมะเร็งแห่งสหราชอาณาจักร หรือซีอาร์ยูเค (Cancer Research UK - CRUK)

บางคนในบรรดาผู้ชาย 23 คน ที่เข้ารับการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมาก ศัลยแพทย์พบเซลล์มะเร็งที่แพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่อและต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้เคียงกัน ซึ่งพวกเขากล่าวว่า อาจไม่สามารถมองเห็นเช่นนี้ได้หากใช้วิธีการแบบเดิม

นี่เป็นครั้งแรกที่วิธีนี้ได้รับการทดสอบกับมนุษย์ในสหราชอาณาจักร โดยผลงานวิจัยได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเวชศาสตร์นิวเคลียร์และการถ่ายภาพโมเลกุลแห่งยุโรป (European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging)

การทดลองขนาดใหญ่นี้มีชื่อว่า “PROMOTE Study” (ย่อมาจากการศึกษาการฟื้นฟูอาการปวดเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการฟื้นตัวของการบาดเจ็บทางออร์โธปิดิกส์ หรือ ศัลยกรรมกระดูกและข้อที่สำคัญ หรือ Pain Rehabilitation to Optimize Major Orthopedic Trauma Recovery - PROMOTE) จะเป็นการทดสอบเพิ่มเติมว่าวิธีนี้มีประสิทธิภาพเพียงใดเมื่อเทียบกับวิธีอื่น ๆ

เดวิด บัทเลอร์ เป็นอาสาสมัครคนแรก ๆ ที่ทดลองใช้วิธีการย้อมสีที่ทีมออกซ์ฟอร์ดทดลองอยู่

“มีแนวโน้มที่ดี”
ศาสตราจารย์เฟรดดี แฮมดี หัวหน้านักวิจัย บอกกับบีบีซีว่า มันยังเร็วเกินไปที่จะทราบผลว่าวิธีการนี้ใช้ได้กับผู้ป่วยทุกรายหรือไม่ แต่มัน “มีแนวโน้มที่ดี”
“เราเห็นมะเร็งที่เราไม่เคยเห็นมาก่อนในผู้ป่วยจำนวนมาก” เขากล่าว
“นี่เป็นครั้งแรกที่เราได้เห็นรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ของมะเร็งต่อมลูกหมากในช่วงเวลานั้นจริง ๆ ระหว่างการผ่าตัด” ศาสตราจารย์แฮมดีกล่าว
“ด้วยเทคนิคนี้ เราสามารถกำจัดมะเร็งทั้งหมดออกไปได้ รวมถึงเซลล์ที่แพร่กระจายจากเนื้องอก ซึ่งอาจทำให้เกิดโอกาสกลับมาเป็นมะเร็งได้ในภายหลัง”
“มะเร็งที่มองไม่เห็นมีความสำคัญไม่แพ้กัน” เขากล่าวเสริม
ศาสตราจารย์แฮมดีเชื่อว่า วิธีการนี้จะช่วยรักษาเนื้อเยื่อที่แข็งแรงไว้ได้มากขึ้น และช่วยลดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมาก เช่น การหย่อนสมรรถภาพทางเพศ และภาวะการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
“โชคดีมาก”
เดวิด บัทเลอร์ จากเมืองแบรดฟอร์ด เทศมณฑลเวสต์ยอร์กเชียร์ เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการทดลองครั้งนี้
“สีย้อมเรืองแสงยังสามารถระบุตำแหน่งของมะเร็งที่อยู่ในต่อมน้ำเหลืองและกระเพาะปัสสาวะของผมได้ด้วย” เขากล่าว
เขาได้รับการรักษาด้วยรังสีหลังรับการผ่าตัด และหายป่วยจากโรคมะเร็งนับตั้งแต่นั้นมา
“ผมนับว่าตัวเองโชคดีมาก”
มะเร็งต่อมลูกหมากเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยที่สุดในผู้ชายในสหราชอาณาจักร โดยมีผู้ป่วยรายใหม่ประมาณ 52,300 คน ในทุกปี
ดร.เอียน โฟลค์ส ผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยและนวัตกรรมขององค์กร CRUK บอกว่า “เราต้องการเครื่องมือที่ดีขึ้นเพื่อตรวจจับมะเร็งที่เริ่มแพร่กระจายเพิ่มขึ้น ระบบการย้อมสีที่ผสมผสานกับการถ่ายภายซึ่งถูกพัฒนาขึ้นจากงานวิจัยนี้ จะเปลี่ยนวิธีที่เรารักษามะเร็งต่อมลูกหมากในอนาคตได้”