ทนายความของครอบครัวผู้ป่วยในสหราชอาณาจักรที่ประสบกับภาวะสมองเสียหาย โดยอ้างว่ามีสาเหตุมาจากการได้รับวัคซีนโควิดของแอสตร้าเซนเนก้า กล่าวกับบีบีซีว่า บริษัทผู้ผลิตวัคซีนสัญชาติสวีเดน-อังกฤษ ได้ให้การครั้งสำคัญที่มีผลเปลี่ยนแปลงจุดยืนทางกฎหมาย โดยยอมรับเป็นครั้งแรกระหว่างการพิจารณาคดีในศาลว่า วัคซีนโควิด อาจเป็นสาเหตุของผลข้างเคียงที่หาพบได้ยาก
การยอมรับดังกล่าว ปรากฏอยู่ในเอกสารที่ยื่นต่อศาลในคดีที่มีผู้เสียหายจากวัคซีนยื่นฟ้องร้องในสหราชอาณาจักร
บริษัทผู้ผลิตวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าเผชิญกับข้อเรียกร้องหลายข้อในการดำเนินคดีแบบกลุ่มเกี่ยวกับวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 โดยผู้ร้องบางรายระบุว่า พวกเขาสูญเสียญาติ และมีอีกหลายกรณีที่วัคซีนทำให้ผู้รับวัคซีนได้รับการบาดเจ็บสาหัส
อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาหลายชิ้นชี้ว่า วัคซีนโควิด ซึ่งรวมถึงวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า ได้ช่วยรักษาชีวิตผู้คนหลายล้านคน
การฟ้องร้องจากครอบครัวผู้เสียหายรายแรกเกิดขึ้นเมื่อปีที่แล้ว เจมี สกอตต์ คุณพ่อลูกสอง มีอาการลิ่มเลือดอุดตันจนส่งผลให้สมองได้รับความเสียหายและไม่สามารถทำงานได้ หลังจากที่เขารับวัคซีนโควิดเมื่อเดือน เม.ย. ปี 2021
การฟ้องร้องดังกล่าวซึ่งเกิดขึ้นภายใต้กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภคของสหราชอาณาจักร กล่าวหาว่า วัคซีนโควิดของแอสตร้าเซนเนก้า "มีข้อบกพร่อง" เพราะมีความปลอดภัยน้อยเกินกว่าที่บุคคลทั่วไปจะได้รับ
วัคซีนป้องกันโควิดของแอสตร้าเซนเนก้า เป็นวัคซีนโควิดชนิดแรกที่ฉีดให้กับประชาชนในสหราชอาณาจักร เช่น ที่มัสยิดในเมืองเบอร์มิงแฮม ในเดือน ม.ค. 2021
บริษัทแอสตร้าเซนเนก้าได้เข้ากระบวนการต่อสู้ในศาล แต่ได้ยอมรับในเอกสารที่ยื่นให้กับศาลสูงของอังกฤษ เมื่อเดือน ก.พ. ที่ผ่านมาว่า วัคซีนโควิดของแอสตร้าเซนเนก้า "สามารถเป็นเหตุที่ทำให้เกิดภาวะที่มีลิ่มเลือดอุดตันและมีเกล็ดเลือดต่ำ (TTS-Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome) ได้ในบางกรณีที่พบได้ยาก"
ทนายความของคดีนี้กล่าวว่า ภาวะ TTS หรือที่สามารถเรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า VITT (Vaccine-induced Immune Thrombosis with Thrombocytopenia คือ ภาวะที่มีลิ่มเลือดอุดตันและมีเกล็ดเลือดต่ำภายหลังการได้รับวัคซีน
ภาวะ TTS หรือ VITT เป็นกลุ่มอาการที่หาพบได้ยาก ซึ่งเกิดจากการที่ลิ่มเลือดในร่างกายผู้ป่วยอุดตัน (ภาวะเลือดแข็งตัว) จะทำให้ผู้ป่วยมีอาการแสดงของการอุดตันของหลอดเลือด และมีจำนวนเกล็ดเลือดต่ำ
ทนายความกล่าวว่า ผลของกลุ่มอาการนี้อาจทำให้ผู้ป่วยถึงแก่ชีวิตจากภาวะสมองขาดเลือด สมองได้รับความเสียหาย หัวใจวาย ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด รวมถึงขั้นตัดอวัยวะแขนขาจากการที่ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด
อย่างไรก็ตาม ภาวะลิ่มเลือดอุดตันชนิดต่าง ๆ สามารถเกิดกับผู้ที่ไม่ได้รับวัคซีน แต่สำหรับภาวะลิ่มเลือดอุดตันชนิด TTS หรือ VITT จะเกิดขึ้นหลังจากรับวัคซีนเท่านั้น
วัคซีนของแอสตร้าเซนเนก้ามีราคาที่ไม่สูงนักสำหรับการเป็นวัคซีนเข็มแรก ๆ ดังนั้น วัคซีนจึงถูกกระจายไปยังประเทศยากจนหลายประเทศ เช่น ที่เม็กซิโกในช่วงที่มีการรณรงค์การเข้าถึงวัคซีนในย่านอาศัยของผู้มีรายได้น้อย
ทนายความของนายเจมี สกอตต์ ยืนยันกับบีบีซีในจดหมายตอบกลับเมื่อเดือน พ.ค. ปี 2023 ว่า บริษัทแอสตร้าเซนเนก้า บอกกับพวกเขาว่า "เราไม่ยอมรับว่าภาวะลิ่มเลือดอุดตันและมีเกล็ดเลือดต่ำ (TTS) นั้น เกิดจากวัคซีน ในระดับที่เกิดเป็นการทั่วไป (หรือในวงกว้าง)"
แต่ในเอกสารทางกฎหมายที่ยื่นต่อศาลสูงของอังกฤษ เมื่อเดือน ก.พ. ที่ผ่านมา แอสตร้าเซนเนก้าระบุว่า "ยอมรับว่า วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า สามารถเป็นเหตุที่ทำให้เกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันและมีเกล็ดเลือดต่ำ (TTS-Thrombosis with Thrombocytopenia Syndrome) ได้ในบางกรณีที่หาพบได้ยาก แต่ไม่ทราบถึงกลไกการเกิดขึ้นของมัน"
บริษัทแอสตร้าเซนเนก้าต้องการให้โจทก์หรือฝ่ายผู้เสียหายทำการพิสูจน์ว่า ภาวะลิ่มเลือดอุดตันและมีเกล็ดเลือดต่ำนั้นมีสาเหตุมาจากวัคซีนเพียงอย่างเดียว และไม่ได้มีปัจจัยอื่นเกี่ยวข้องกับการเจ็บป่วยดังกล่าว
เอกสารของแอสตร้าเซนเนก้าระบุด้วยว่า "นอกจากนี้ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันและเกล็ดเลือดต่ำยังสามารถเกิดขึ้นโดยผู้ป่วยไม่ได้รับวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าหรือวัคซีนอื่น ๆ สาเหตุของการเกิดในผู้ป่วยแต่ละรายจะต้องขึ้นอยู่กับพยานหลักฐานจากผู้เชี่ยวชาญเป็นกรณี ๆ ไป"
เมื่อปี 2021 สถาบันเซรั่มแห่งอินเดียในรัฐมหาราษฏระ ได้เป็นคู่สัญญากับบริษัทแอสตร้าเซนเนก้าในการผลิตวัคซีนโควิดอย่างน้อย 1 พันล้านโดส
"จุดเปลี่ยนครั้งสำคัญ" ในการฟ้องร้อง
ทนายความซึ่งเป็นตัวแทนของสกอตต์และโจทก์ที่ฟ้องค่าเสียหายรวม 51 คน กล่าวว่า คำให้การของแอสตร้าเซนเนก้า ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของแอสตร้าเซนเนก้าในคดีฟ้องร้องครั้งนี้
ซาราห์ มัวร์ จากบริษัทที่ปรึกษากฎหมายเลห์ เดย์ กล่าวกับบีบีซีว่า "นี่เป็นการยอมรับว่า วัคซีนเป็นสาเหตุของการเกิดผลข้างเคียงเป็นการทั่วไป เช่น ข้อเท็จจริงที่ว่าแอสตร้าเซนเนก้าสามารถเป็นสาเหตุให้เกิดภาวะ TTS และ VITT โดยเฉพาะ"
ที่ปรึกษากฎหมายรายนี้ระบุด้วยว่า มันมีความสำคัญเนื่องจากแอสตร้าเซนเนก้าได้ตัดสินใจเปลี่ยนสถานะของตัวเองด้วยการยื่นคำร้องอย่างเป็นทางการ
การยอมรับของแอสตร้าเซนเนก้าอาจปูทางไปสู่การจ่ายค่าชดเชยที่ผู้เสียหายเรียกว่า เป็นการชดเชยที่ยุติธรรมและเพื่อฟื้นคืนความมั่นคงทางการเงินให้กับพวกเขา
เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา บริษัทแอสตร้าเซนเนก้าให้สัมภาษณ์กับบีบีซี แต่ปฏิเสธตอบคำถามประเด็นข้อกฎหมายที่บริษัทที่ปรึกษาทางกฎหมายจากเลห์ เดย์ ระบุว่า การยอมรับของแอสตร้าเซนเนก้าเป็นการยอมรับในระดับทั่วไปถึงผลข้างเคียงของวัคซีน
"แอสตร้าเซนเนก้า ขอมอบความเห็นอกเห็นใจของเราให้กับผู้ที่สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รักหรือผู้ที่รายงานปัญหาสุขภาพเข้ามา ความปลอดภัยของผู้ป่วยถือเป็นภารกิจสำคัญสูงสุด และทางการที่บังคับใช้กฎหมายได้กำหนดมาตรฐานไว้อย่างเข้มงวดและชัดเจนเพื่อให้แน่ใจถึงความปลอดภัยในการใช้ยาทุกประเภท รวมถึงวัคซีน" แถลงการณ์ของแอสตร้าเซนเนก้าที่ส่งมายังบีบีซีระบุ
"จากหลักฐานในชั้นการทดสอบทางคลินิกและข้อมูลที่รายงานจากสถานการณ์จริง (real-world data) วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า-อ็อกซ์ฟอร์ด ได้รับการยอมรับอย่างต่อเนื่องถึงความปลอดภัย และผู้บังคับใช้กฎหมายทั่วโลกได้ยืนยันมาโดยตลอดว่า ประโยชน์ของวัคซีนมีมากกว่าความเสี่ยงของการเกิดผลข้างเคียงที่หาพบได้ยาก"
วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าถูกกระจายไปยังหลายประเทศ หลังเกิดการล็อกดาวน์ทั่วโลกไม่ถึง 1 ปี
คำแนะนำทางการแพทย์ที่เปลี่ยนแปลงไป
เดือน มิ.ย. ปี 2022 องค์การอนามัยโลกระบุว่า วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า "มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสำหรับบุคคลทั่วไปที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป"
7 เม.ย. ปี 2021 คณะกรรมการร่วมด้านวัคซีนและภูมิคุ้มกันออกคำแนะนำว่า ให้บุคคลวัยผู้ใหญ่ที่อายุต่ำกว่า 30 ปี รับวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า "หลังจากมีรายงานศึกษาหลายชิ้นระบุถึงการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในผู้รับวัคซีนจำนวนน้อยมาก ๆ"
แอสตร้าเซนเนก้าได้ชี้ว่า ได้ติดฉลากแจ้งที่ข้างกล่องและขวดวัคซีนถึงข้อแนะนำที่เปลี่ยนแปลงดังกล่าว
7 พ.ค. ปี 2021 มีการเปลี่ยนคำแนะนำในการฉีดวัคซีนใหม่ เป็นให้ใช้กับบุคคลที่มีอายุต่ำกว่า 40 ปี
แอสตร้าเซนเนก้าระบุกับบีบีซีว่า ณ ปัจจุบัน การดำเนินคดีทางแพ่งกว่า 30 คดีทั่วโลก ได้รับการถอนคดีออกไป ยกเลิกคดี หรือมีผลการตัดสินที่เป็นประโยชน์ต่อแอสตร้าเซนเนก้า
"การชดเชยที่ยุติธรรม"
เคท สกอตต์ ภรรยาของนายเจมี สกอตต์ บอกกับบีบีซีก่อนหน้านี้ว่า สามีของเธอต้องเข้ารับการบำบัดฟื้นฟูกับผู้เชี่ยวชาญในโปรแกรมการฟื้นฟูถึง 250 ครั้ง เขาต้องหัดเดินใหม่ หัดกลืนอาหาร และหัดพูด เพราะว่ามีปัญหาเกี่ยวกับการจดจำ
"แม้ว่ากระบวนการฟื้นฟูร่างกายกับผู้เชี่ยวชาญของเขาจะเป็นไปด้วยดี ตอนนี้เราอยู่ในจุดที่เจมีคนใหม่จะเป็นเวอร์ชั่นที่จะดำเนินต่อไป [แต่]เขามีปัญหาเรื่องการจดจำ เขามีภาวะบกพร่องทางการสื่อสาร (อะเฟเซีย) มีอาการปวดหัวอย่างรุนแรง และตาบอด"
เธอกล่าวเสริมด้วยว่า "พวกเราต้องการให้รัฐบาล[สหราชอาณาจักร]ปฏิรูประบบการจ่ายค่าจากความเสียหายจากวัคซีน ปัจจุบันมันไม่เพียงพอ และไม่ยุติธรรม และตอนนี้พวกเราต้องการการชดเชยที่ยุติธรรม"
ขอขอบคุณแหล่งที่มาของข้อมูล :https://www.bbc.com/thai/articles/c2jdr74ml0vo
ขอขอบคุณแหล่งที่มาของรูปภาพ: EPA , PRESS ASSOCIATION , GETTY IMAGES , REUTERS