นักวิทยาศาสตร์ได้รื้อปรับระบบยาปฏิชีวนะสำคัญ เพื่อพยายามหาทางกวาดล้างซุปเปอร์บัคที่เป็นภัยคุกคามร้ายแรงที่สุดในโลก
คณะผู้วิจัยได้ออกแบบยา vancomycin รุ่นใหม่ให้มีความทนทานเป็นพิเศษ และมีความสามารถมากกว่ายารุ่นเก่าเป็นพันเท่า วารสาร PNAS รายงาน
ยานี้ต่อสู้กับแบคทีเรียด้วย 3 วิธีการ ที่แตกต่างกัน ทำให้เป็นไปได้น้อยลงที่แบคทีเรียจะสามารถหลบหลีกการโจมตีได้ อย่างไรก็ตาม ยังต้องมีการทดสอบยานี้ในสัตว์และคน
คณะทำงานของ The Scripps Research Institute สหรัฐอเมริกา หวังว่ายาจะพร้อมสำหรับใช้งานภายใน 5 ปี ถ้าผ่านการทดสอบมากยิ่งขึ้น
ผู้เชี่ยวชาญได้เตือนซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่า เราอยู่บนขอบของ “ยุคหลังยาปฏิชีวนะ” ซึ่งการติดเชื้อบางอย่างอาจไม่สามารถรักษาได้
การติดเชื้อที่ยากต่อการรักษาซึ่งทำให้แพทย์กังวล คือ Vancomycin-Resistant Enterococci หรือ VRE เป็นเชื้อที่พบในโรงพยาบาล สามารถทำให้เกิดแผลอันตรายและการติดเชื้อในกระแสเลือด และองค์การอนามัยโลกถือว่าเป็นหนึ่งในแบคทีเรียต่อต้านยาซึ่งเป็นภัยคุกคามที่รุนแรงที่สุดต่อสุขภาพของมนุษย์
ขณะที่ยาปฏิชีวนะบางชนิดยังต่อสู้กับ VRE ได้ แต่ตอนนี้ยา vancomycin ซึ่งมีอายุ 60 ปี มีฤทธิ์น้อยลง คณะทำงานของ Scripps ได้เริ่มการศึกษาเพื่อที่จะดูว่าจะสามารถปรับปรุงให้ยา vancomycin คืนความสามารถในการฆ่าแบคทีเรียได้หรือไม่
คณะทำงานได้ทำการเปลี่ยนแปลงทางกลยุทธ์บางอย่าง เพื่อทำให้โครงสร้างโมเลกุลของยาเก่ามีความสามารถที่ดีขึ้นในการโจมตีแบคทีเรีย ณ จุดที่ทำให้มันบาดเจ็บได้ ได้แก่ การทำลายผนังเซลล์
โดยการเปลี่ยนแปลง 3 ประการ ได้แก่ ความสำคัญ การเพิ่มความแข็งแรง และความทนทานของยา
Dr. Dale Boger ผู้นำการวิจัย อธิบายว่า “เราเปลี่ยนแปลงอย่างหนึ่งกับโมเลกุลของ vancomycin ซึ่งสามารถเอาชนะการดื้อยาในเวลานี้ได้ และได้เพิ่มการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยอีก 2 อย่าง เข้าไปในโมเลกุล ซึ่งสามารถฆ่าแบคทีเรียได้
ดังนั้น ยาปฏิชีวนะจึงมีความแตกต่างอยู่ 3 เรื่อง เราเรียกว่า ‘กลไก’ ที่ใช้ฆ่าแบคทีเรีย และการดื้อยาปฏิชีวนะชนิดนี้จะเกิดขึ้นได้ยากมาก ฉะนั้น จึงเป็นโมเลกุลที่ออกแบบโดยเฉพาะเพื่อจัดการกับการอุบัติของการดื้อยา
ยาที่ผ่านการเปลี่ยนแปลงแล้วสามารถฆ่าตัวอย่างของ VRE ในห้องปฏิบัติการและเก็บรักษาความสามารถได้เกือบเต็มที่ หลังสัมผัสกับแบคทีเรียประมาณ 50 รอบ
DrBoger กล่าวว่า “สิ่งมีชีวิตไม่สามารถทำงานพร้อมกันเพื่อหาทางต่อกรกับกลไกการทำงานอิสระสามประการนี้ แม้จะพบวิธีจัดการกับหนึ่งในสามกลไก สิ่งมีชีวิตยังคงถูกฆ่าด้วยอีกสองกลไก
“แพทย์สามารถใช้ยา vancomycin ในรูปแบบที่ปรับเปลี่ยนแล้ว โดยไม่ต้องกลัวว่าจะเกิดการดื้อยา
Prof Nigel Brown จาก Microbiology Societyกล่าวว่า “การพัฒนานี้มีความสำคัญอย่างมากทีเดียว”
“vancomycinเป็นยาปฏิชีวนะซึ่งเป็นที่พึ่งสุดท้ายในการสู้กับการติดเชื้อที่รุนแรง โดยที่ผ่านมามีความกังวลอย่างมากว่า การดื้อยากำลังจะอุบัติขึ้น”