โรคไข้รากสาดใหญ่ หรือ Scrub typhus เกิดจากการโดนตัวไรอ่อนกัด โดยตัวไรอ่อนจะชอบอาศัยอยู่ตามทุ่งหญ้า ป่าละเมาะ และพุ่มไม้เตี้ยๆ จะกัดคนหรือสัตว์เพื่อกินน้ำเหลืองเป็นอาหาร โดยจะไต่ตามยอดหญ้าและกระโดดเกาะตามเสื้อผ้าและกัดผิวหนัง ซึ่งส่วนใหญ่จะโดนกัดโดยไม่รู้ตัว

โรคไข้รากสาดใหญ่คือ
โรคไข้รากสาดใหญ่ หรือ โรคสครับไทฟัส (Scrub typhus) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในกลุ่มริกเก็ตเซีย (Rickettsia) มีตัวหมัด ไร เห็บ และเหาเป็นพาหะนำโรค เมื่อถูกกัดจะได้รับเชื้อแบคทีเรียซึ่งเป็นสาเหตุของโรคไข้รากสาดใหญ่ หากมีการเกาบริเวณที่ถูกกัดจะทำให้ผิวหนังเปิด จึงทำให้เชื้อแบคทีเรียเข้าสู่กระแสเลือดได้มากขึ้นและเชื้อแบคทีเรียจะแพร่พันธุ์และเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่อง

ชนิดของโรคไข้รากสาดใหญ่
- ชนิดที่มีเหาเป็นพาหะ
- ชนิดที่มีหมัดหนูเป็นพาหะ
- ชนิดที่มีตัวไรเป็นพาหะ

อาการ
หากถูกตัวไรอ่อนที่มีเชื้อกัดประมาณ 10-12 วัน จะมีอาการปวดศีรษะ มีไข้ หนาวสั่น ไอ ตาแดง คลื่นไส้อาเจียน ปวดเมื่อยตามตัว อ่อนเพลีย บริเวณที่ถูกกัดจะมีผื่นแดงเล็กๆจะค่อยๆนูนหรือใหญ่ขึ้น แผลคล้ายบุหรี่จี้ ไม่ปวดไม่คัน ในบางรายสามารถหายได้เอง

ภาวะแทรกซ้อน
- โรคตับอักเสบ
- ปอดอักเสบ
- กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- เยื่อหุ้มสมองกับสมองอักเสบ
- ภาวะที่มีการแข็งตัวของก้อนเลือดกระจายไปทั่วร่างกาย
- การทำงานของอวัยวะในร่างกายล้มเหลว

การป้องกัน
โรคไข้รากสาดใหญ่ จะยังไม่มีวัคซีนป้องกัน ดังนั้นการป้องกันความเสี่ยงของการติดเชื้อ คือการเลี่ยงการสัมผัสหรือถูกตัวไรอ่อนกัด ซึ่งมีวิธีป้องกันดังนี้
1. ควรหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีพืชพรรณและพื้นที่ที่ปกคลุมด้วยพุ่มไม้หรือต้นไม่ขนาดเล็ก เพราะเป็นที่ที่ตัวไรอ่อนชอบอาศัยอยู่
2. ใช้สารไล่แมลงที่มีส่วนประกอบของสาร DEEF 20-30% หรือสารที่ได้รับการรับรองว่าใช้สำหรับต่อต้านตัวไรอ่อน และหมั่นทาทุก 4-6 ชั่วโมง ทั้งแบบที่ใช้กับผิวหนังและเสื้อผ้า
3. สวมเสื้อผ้าให้มิดชิด ให้เด็กสวมเสื้อผ้าที่ปกปิดผิวหนังอย่างมิดชิดทั้งแขนและขา หรือคลุมรถเข็นเด็ก เตียงนอนด้วยมุ้ง
4. หากต้องใช้ครีมหรือโลชั่นป้องกันแสงแดด ควรใช้กันแดดก่อนค่อยทาสารไล่แมลง
5. ทุกครั้งที่อาบน้ำหรือเปลี่ยนเสื้อผ้า ควรสำรวจร่างกายตัวเองว่ามีผื่น แผลหรือแมลงเกาะตามตัวหรือไม่
6. หลังกลับจากการเดินป่า ควรอาบน้ำทำความสะอาดร่างกาย สระผม และนำเสื้อผ้าซักให้สะอาดด้วยผงซักฟอกเข้มข้น เพราะตัวไรอ่อนอาจติดมากับร่างกายหรือเสื้อผ้าได้

หากเที่ยวจากการเดินป่า ตั้งแคมป์กลับมาแล้วมีไข้ หรือมีอาการข้างต้น ภายใน 2 สัปดาห์ ควรรีบพบแพทย์ทันที พร้อมแจ้งประวัติการเข้าป่าให้แพทย์ทราบ เพื่อรับการรักษาโดยเร็วสามารถช่วยป้องกันการเสียชีวิตได้

 

ข้อมูลจาก โรงพยาบาลบางปะกอก

https://www.bpksamutprakan.com/care_blog/view/145