เมื่อถูกยุงกัดเรามักจะมีอาการคันบริเวณที่ยุงกัดและมีตุ่มขึ้น เมื่อยิ่งเกาก็จะยิ่งคัน คนทั่วไปมักเกิดตุ่มนูน แดงคัน และจะค่อย ๆ หายไปเองโดยไม่ต้องรักษาและไม่ร้ายแรงต่อร่างกาย แต่ในกลุ่มคนแพ้ยุงจะมีอาการคันมากตามผิวหนัง เป็นตุ่มนูนสีแดงเข้ม เป็นผื่นบริเวณกว้าง หรือมีการอักเสบของผิวหนัง ซึ่งเมื่อหายแล้วอาจจะยังทิ้งรอยไว้บนผิวหนังอีกด้วย
วิธีรักษา และการดูแลตัวเองจากอาการคันและมีตุ่มขึ้นจากยุงกัด
- หากถูกยุงกัดควรทำความสะอาดผิวหนังในจุดที่ถูกกัดด้วยน้ำและสบู่ เพื่อกำจัดน้ำลายยุง ซับให้แห้ง จากนั้นประคบเย็นเพื่อบรรเทาอาการบวมโดยประคบตรงที่ถูกกัดประมาณ 10 นาที
- หลีกเลี่ยงการเกาบริเวณรอยที่ถูกยุงกัด เพราะเป็นการกระตุ้นให้อาการคันและการอักเสบบนผิวหนังเป็นมากขึ้น และยังทำให้ผิวบริเวณที่ถูกยุงกัดเกิดรอยแผลขนาดเล็กขึ้นด้วย
- ตุ่มยุงกัดธรรมดา อาจใช้ยาทาคาลาไมน์โลชัน (Calamine lotion) ซึ่งเป็นยาน้ำแขวนตะกอน แป้งน้ำจะเป็นสีชมพู ใช้บรรเทาอาการคันตามผิวหนัง
คำแนะนำสำหรับการใช้ยาทาคาลาไมน์โลชัน (Calamine lotion)
- เขย่าให้ตัวยาเข้ากันดีก่อนใช้
- ใช้ทาภายนอกเท่านั้น ห้ามรับประทาน
- ควรหลีกเลี่ยงการใช้ใกล้ดวงตา หรือเยื่อเมือกอื่น ๆ
- หากมีอาการแพ้ควรรีบล้างออกด้วยน้ำสะอาดและไปพบแพทย์โดยทันที
- หากมีอาการแพ้ยุง มีตุ่มขนาดใหญ่ มีตุ่มน้ำพอง จ้ำเลือด ในบริเวณที่โดนกัดอาจใช้ยาทากลุ่มสเตียรอยด์ ร่วมกับรับประทานยาแก้แพ้ เช่น chlorpheniramine, cetirizine
คำแนะนำสำหรับยาทากลุ่มสเตียรอยด์
-ไม่ใช้กับโรคผิวหนังที่มีการติดเชื้อ
- เลือกใช้ความเข้มข้นของยาทาให้เหมาะสม โดยปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยาทาสเตียรอยด์
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาชนิดที่มีความเข้มข้นสูงต่อเนื่องเป็นเวลานาน และทาเป็นบริเวณกว้าง
คำแนะนำสำหรับยาแก้แพ้
- อาจทำให้มีอาการง่วงซึม จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้เครื่องจักรหรือการขับรถยนต์
- ไม่ควรใช้ยาติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน ๆ
- อาจพบอาการข้างเคียงอื่น ๆ เช่น อาการปากแห้ง คอแห้ง ตาพร่า ปัสสาวะคั่ง และหัวใจเต้นเร็ว
การใช้ยาเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ และต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น ไม่ควรซื้อยามาใช้เองเพราะอาจเกิดผลข้างเคียงได้
สิ่งที่เราควรทำคือการป้องกันไม่ให้โดนยุงกัด เช่น การกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง หลีกเลี่ยงแหล่งที่มียุงชุม สวมเสื้อผ้าปกปิด คลุมแขน ขา ยาทากันยุง เป็นต้น ยุงยังเป็นพาหะของโรคต่างๆอีกหลายโรค ดังนั้นทุกคนที่แพ้หรือไม่แพ้ยุงจึงควรหลีกเลี่ยงและป้องกันไม่ให้โดนยุงกัดเช่นกัน
ข้อมูลจาก สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา https://oryor.com/media/infoGraphic/media_printing/2330?fbclid
ข้อมูลอ้างอิง
https://oryor.com/media/infoGraphic/media_printing/1939
https://oryor.com/media/infoGraphic/media_printing/1964
https://www.si.mahidol.ac.th/Th/healthdetail.asp?aid=944
