ไส้เลื่อนในเด็ก คือภาวะที่ลำไส้หรือวัยวะภายในช่องท้องมีการเคลื่อนตัวดันผ่านกล้ามเนื้อหน้าท้อง หรือบริเวณขาหนีบจนเห็นเป็นก้อนเนื้อนูนออกมา ซึ่งจะเป็นอันตรายมากหากลำไส้ หรืออวัยวะเคลื่อนออกมาติดคาในพื้นที่จำกัดของขาหนีบ ส่งผลให้อวัยวะดังกล่าวเสียหายเนื่องจากเลือดไม่สามารถไปเลี้ยงได้

อาการของไส้เลื่อนของเด็ก
เด็กๆ ที่เป็นไส้เลื่อนสามารถสังเกตได้จากมีก้อนเนื้อนูนออกมาบริเวณขาหนีบใกล้อัณฑะ หรือหัวหน่าว เห็นได้ชัดเจนหากมีการเบ่งอุจจาระ หรือร้องไห้ ซึ่งก้อนนูนอาจยุบลงหากใช้มือดัน หรือในช่วงที่เด็กนอนหลับ ในกรณีที่ไส้เลื่อนติดคาบริเวณขาหนีบ ก้อนนูนจะไม่ยุบหายไป ทำให้เด็กร้องไห้ด้วยความเจ็บปวด บางครั้งอาจมีอาเจียนร่วมด้วย ซึ่งบ่งบอกว่าเด็กมีภาวะลำไส้อุดตัน

การรักษาไส้เลื่อน
การผ่าตัดเป็นการรักษาไส้เลื่อนที่ดีที่สุด เนื่องจากเป็นเพียงการผ่าตัดปิดช่องผนังหน้าท้องส่วนที่อวัยวะเคลื่อนตัวออกมาเท่านั้น จึงไม่น่ากลัวอย่างที่คิด เพราะไม่ใช่การผ่าตัดเปิดช่องท้องหรือเป็นอันตรายต่ออวัยวะที่มีปัญหา นอกจากนี้ยังใช้เวลาไม่นานเพียง 30-45 นาที หากเด็กฟื้นตัวได้เร็วก็สามารถกลับบ้านได้ภายในวันเดียว ยกเว้นเด็กที่คลอดก่อนกำหนด เด็กอายุไม่ถึง 3 เดือน หรือเด็กที่มีโรคประจำตัวอื่นๆ ต้องนอนโรงพยาบาลเพื่อดูอาการหลังผ่าตัดต่ออีก 1-2 วัน เพราะคอยดูแลอาการแทรกซ้อนอย่างใกล้ชิดโดยแพทย์

ข้อดีของการผ่าตัดปิดถุงไส้เลื่อน คือช่วยลดภาวะแทรกซ้อนจากภาวะไส้เลื่อนติดคา (Incarcerated Hernia) ซึ่งพบได้บ่อยถึง 12-17% โดยเฉพาะในเด็กทารกแรกเกิด เนื่องจากขนาดวงแหวนขาหนีบมีขนาดเล็กกว่าเด็กโต คล้ายคอขวดเล็กๆ จึงติดคาได้ง่ายกว่า เมื่อเกิดภาวะนี้เด็กจะมีอาการอาเจียน ท้องอืด ลำไส้เน่า หรือเสียชีวิตได้หากปล่อยไว้นานหลายวันโดยไม่ได้รับการรักษา แต่ภาวะนี้ก็สามารถป้องกันได้หากผู้ปกครองสามารถปฐมพยาบาลโดยดันลำไส้กลับเข้าไปในท้องได้ก่อนลำไส้จะเน่า

อย่างไรก็ตาม หากผู้ปกครองมีความกังวลเรื่องการผ่าตัดในเด็กเล็กมากเกินไป หรือมองข้ามอาการไส้เลื่อนจนละเลยการรักษา อาจทำให้เกิดภาวะไส้เลื่อนติดคา ซึ่งถือเป็นกรณีที่อันตราย และเพิ่มความยุ่งยากต่อการรักษา และเด็กอาจเสียชีวิตในที่สุด เมื่อพ่อแม่สงสัยว่าลูกเป็นไส้เลื่อน ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษา

ขอบคุณข้อมูลจาก โรงพยาบาลพญาไท

https://www.phyathai.com/th/article/intestinal-obstruction-in-children-ptp