ทำงานหนัก เครียดเยอะ พักผ่อนน้อย
ระวังเสี่ยง "ต่อมหมวกไตล้า" ต้นเหตุของอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง
เคยรู้สึกเหนื่อยล้าเรื้อรังทั้งที่พักผ่อนก็ไม่ช่วยไหมคะ? หลายคนอาจไม่ทันสังเกตว่าความเครียดที่สะสมมานานส่งผลกระทบต่อร่างกายขนาดไหน รู้ไหมคะว่า ความเครียดเรื้อรังอาจทำให้เกิด "ภาวะต่อมหมวกไตล้า" (Adrenal Fatigue) ซึ่งเป็นภาวะที่ร่างกายเริ่มหมดพลังงานจากการทำงานหนักเกินไปของ "ต่อมหมวกไต" ส่งผลให้ร่างกายขาดสมดุล ฮอร์โมนแปรปรวน และทำให้รู้สึกหมดแรงทั้งกายและใจค่ะ

ต่อมหมวกไตคืออะไร? ทำไมถึงสำคัญ?
ต่อมหมวกไตเป็นอวัยวะเล็กๆ ที่อยู่เหนือไตของเราทั้งสองข้าง ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนสำคัญหลายชนิดที่ช่วยให้ร่างกายรับมือกับความเครียด เช่น
- ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) – ฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายตื่นตัว กระตุ้นพลังงานในตอนเช้า
- ฮอร์โมนดีเอชอีเอ (DHEA) – ช่วยต้านความเครียดและเพิ่มภูมิคุ้มกัน
- ฮอร์โมนอัลโดสเตอโรน (Aldosterone) – ช่วยควบคุมสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย

แต่หากเรามีความเครียดสะสมต่อเนื่อง หรือใช้ร่างกายหนักเกินไปโดยไม่พักผ่อน ต่อมหมวกไตจะต้องหลั่งฮอร์โมนความเครียดมากกว่าปกติ จนทำงานหนักเกินไปและเสื่อมประสิทธิภาพ เมื่อถึงจุดหนึ่ง ฮอร์โมนคอร์ติซอลและฮอร์โมนอื่นๆ ไม่สมดุล ส่งผลให้ร่างกายอ่อนเพลียเรื้อรัง ภูมิคุ้มกันลดลง อารมณ์แปรปรวน และระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานผิดปกติหลายอย่างค่ะ

อาการของภาวะต่อมหมวกไตล้า มีอะไรบ้าง?
หากคุณมีอาการเหล่านี้ร่วมกัน อาจกำลังเผชิญกับต่อมหมวกไตล้าโดยไม่รู้ตัวค่ะ
- อ่อนเพลียตลอดเวลา แม้จะนอนเต็มอิ่มก็ยังไม่สดชื่น
- นอนหลับยาก ตื่นกลางดึก หรือหลับไม่สนิท
- รู้สึกว่าต้องดื่มกาแฟหรือกินของหวานเพื่อให้มีพลังงาน
- อารมณ์แปรปรวน หงุดหงิดง่าย ซึมเศร้า หรือเครียดหนัก
- สมองตื้อ คิดอะไรไม่ออก ขี้ลืมง่าย โฟกัสงานไม่ได้
- ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ป่วยบ่อย แพ้ง่าย
- ปวดเมื่อยร่างกายบ่อย ปวดหัว เวียนศีรษะ
- ระบบย่อยอาหารมีปัญหา ท้องอืด ท้องผูก หรือท้องเสียสลับกัน

สาเหตุหลักของต่อมหมวกไตล้า มาจากอะไร?
สาเหตุสำคัญที่ทำให้ต่อมหมวกไตทำงานหนักเกินไป จนเกิดอาการล้า ได้แก่
- คิดมาก กังวลเรื่องต่างๆ ตลอดเวลา คิดวนเรื่องเดิมๆ จนใจไม่เคยได้พัก
- ทำงานหนัก พักผ่อนไม่เพียงพอ ใช้ร่างกายหนักเกินไป
- นอนไม่พอ นอนดึก หรือหลับไม่สนิทเป็นประจำ
- โภชนาการไม่ดี กินอาหารไม่มีประโยชน์ เช่น ของหวานหรืออาหารแปรรูปมากเกินไป
- ออกกำลังกายหนักเกินไปจนร่างกายฟื้นตัวไม่ทัน

วิธีฟื้นฟูภาวะต่อมหมวกไตล้า ให้กลับมามีพลังอีกครั้ง!
1. ปรับพฤติกรรมการนอน
พยายามนอนให้เร็วขึ้น ไม่ควรเกิน 4 ทุ่ม และให้ได้วันละ 7-8 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายได้พักฟื้นอย่างเต็มที่
2. จัดการความเครียดและหาวิธีผ่อนคลาย
ลองฝึกสมาธิ เล่นโยคะ หรือทำกิจกรรมที่ช่วยให้จิตใจสงบ เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง
3. ปรับพฤติกรรมการกิน
เลือกอาหารที่มีประโยชน์ แบ่งอาหารเป็นมื้อเล็กๆ เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในร่างกาย ลดน้ำตาล ของหวาน และอาหารแปรรูป และเพิ่มโปรตีน วิตามินบีรวม วิตามินซี และแมกนีเซียมเพื่อฟื้นฟูต่อมหมวกไตค่ะ
4. ลดพึ่งพาคาเฟอีนและเครื่องดื่มชูกำลัง
หากติดคาเฟอีน ค่อยๆ ลดปริมาณลง แล้วหันมาดื่มน้ำเปล่าหรือชาเพื่อสุขภาพที่ไม่มีคาเฟอีนแทน นอกจากนี้ก็ควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ด้วยนะคะ
5. ออกกำลังกายเบาๆ แต่สม่ำเสมอ
ไม่จำเป็นต้องหักโหม แต่ควรออกกำลังกายเบาๆ เช่น เดินวันละ 20-30 นาที โยคะ หรือยืดเหยียดร่างกาย แต่ไม่ควรออกกำลังกายช่วงก่อนเข้านอน 2 ชัวโมง
6. ให้ร่างกายและจิตใจได้พักบ้าง
อย่าฝืนตัวเองจนเกินไป หาเวลาหยุดพักจากงาน ลาพักร้อน ไปเที่ยวบ้าง ใช้เวลากับคนที่รัก หรือทำสิ่งที่ชอบ

หากใครรู้สึกว่าร่างกายอ่อนล้าเรื้อรัง อารมณ์แปรปรวนไม่มั่นคง หรือยังรู้สึกหมดแรงถึงแม้จะพักผ่อนแล้ว ชวนลองปรับพฤติกรรมเหล่านี้ดูนะคะ เพราะถ้ามาจากภาวะต่อมหมวกไตล้า ก็ถึงเวลาที่จะกลับมาดูแลร่างกายและจิตใจตัวเองให้มากขึ้นแล้วล่ะค่ะ

 

ขอบคุณข้อมูลจาก FaceBook อย่าฝากชีวิตไว้กับหมอ

https://www.facebook.com/drcanthelp/?locale=th_TH