วารสารการแพทย์เภสัชกรรมเวชกรรม เจาะข่าวตลาดยา : www.medi.co.th

ผงบอแร็กซ์ ที่พ่อค้าแม่ค้านิยมผสมลงในอาหาร

การเลือกรับประทานอาหาร ถือเป็นสิ่งที่คนเรามักจะละเลย คิดว่าทานแค่ของอร่อย ปรุงสุกใหม่ก็เพียงพอแล้ว แต่ความจริงแล้วยังมีเรื่องเคมีภัณฑ์ที่บรรดาพ่อค้าแม่ขายนำมาใช้เป็นส่วนผสมในอาหาร เพื่อให้อาหารของตัวเองมีรสชาติอร่อย ดูน่ากิน แต่สารเคมีบางชนิดกลับเป็นอันตรายต่อร่างกายได้เหมือนกัน เช่น สารบอแรกซ์ ที่เจือปนอยู่ใน ลูกชิ้น, หมูยอ, อาหารชุบแป้งทอด, กล้วย, ทอดมัน รวมไปถึงผักและผลไม้ดอง การใช้สารนี้ก็เพื่อช่วยให้อาหารมีความเหนียว กรุบกรอบ อร่อย เราจะพาคุณไปรู้จักสารบอแรกซ์กันว่ามันมีอันตรายแค่ไหน
สารบอแรกซ์ (Borax) คืออะไร
ผงบอแรกซ์ หรือที่คนไทยเรียกว่า น้ำประสานทองแดง, ผงกรอบ ส่วนคนจีนเรียกว่า เม่งแซ เป็นสารอนินทรีย์สังเคราะห์ มีชื่อทางเคมีว่า โซเดียมบอเรต (Sodium borate) มีลักษณะเป็นผลึกสี่เหลี่ยมเล็ก สีขาวขุ่น ไม่มีกลิ่น มีรสขมเล็กน้อย ละลายน้ำได้ดี โดยส่วนมากจะถูกนำไปใช้ประโยชน์ในทางอุตสาหกรรม เช่น การทำแก้ว เพื่อให้ทนต่อความร้อน หรือใช้เป็นตัวประสานในการเชื่อมทองรูปพรรณ รวมถึงใช้ในเครื่องสำอาง เพื่อเป็นสารหยุดยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อราในแป้งทาผิว
สารบอแรกซ์ (Borax) เป็นอันตรายต่อสุขภาพอย่างไร
บอแรกซ์ เป็นสารพิษร้ายแรงที่กฎหมายประกาศห้ามใส่ในอาหารทุกชนิด เพราะเป็นอันตรายทุกอวัยวะภายในร่างกาย โดยเฉพาะตับ ไต และสมอง จะมีอาการที่เกิดขึ้นเฉียบพลัน กรณีได้รับสารบอแรกซ์ปริมาณไม่มาก ก็จะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ ปวดท้อง หรือถึงขั้นอาเจียนเป็นเลือด มีเลือดปนมากับอุจจาระ และเมื่อได้รับการสะสมในร่างกายเป็นเวลานานเข้า ก็จะทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย มีไข้ รู้สึกเบื่ออาหาร หนังตาบวม ผิวหนังแตกเป็นแผลบวมแดง คล้ายถูกน้ำร้อนลวก มีอาการปัสสาวะไม่ออก ตับและสมองได้รับผลกระทบ ส่งผลให้ความดันโลหิตต่ำ ชักหมดสติ และเสียชีวิตได้ทุกเวลา
ดังนั้น สารบอแรกซ์ จึงเป็นสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพร่างกายหากบริโภคเข้าไป ทางกระทรวงสาธารณสุขจึงออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 151 (พ.ศ. 2536) กำหนดให้ สารบอแรกซ์ เป็นวัตถุที่ห้ามใช้ในการทำอาหาร
ควรหลีกเลี่ยงและป้องกันสารบอแรกซ์เข้าสู่ร่างกาย
เมื่อเราทราบแล้วว่า สารบอแรกซ์ เป็นอันตรายต่อร่างกาย เราจึงควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารในกลุ่มเสี่ยง เช่น ไม่เลือกซื้อเนื้อหมูที่มีสีแดงจัด ไม่ควรรับประทานอาหารที่มีลักษณะกรอบเด้ง อย่างลูกชิ้น ผักผลไม้ดองแช่อิ่ม หรืออาหารที่สามารถเก็บได้นานผิดปกติ โดยเฉพาะของทอดที่มีความกรอบยาวนาน ให้ตั้งข้อสังเกตเลยว่า อาจมีสารบอแรกซ์เจือปน
ปริมาณสารบอแรกซ์ที่ทำให้เกิดพิษภายในร่างกาย ซึ่งอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้
- เด็ก ไม่ควรได้รับสารบอแรกซ์เกิน 4.5-14 กรัมต่อครั้ง
- ผู้ใหญ่ ไม่ควรได้รับสารบอแรกซ์เกิน 5-30 กรัมต่อครั้ง
สิ่งที่น่ากลัวสำหรับสารบอแรกซ์
คือ สารนี้ทำให้เกิดพิษสะสมในร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่จะสะสมไว้ที่กรวยไต ทำให้เกิดการอักเสบ โดยเฉพาะในวัยเด็ก หากบริโภคเกิน 5 กรัม/ครั้ง และผู้ใหญ่ ถ้าบริโภคเกิน 15 กรัม/ครั้ง เสี่ยงมากที่จะเสียชีวิต ทั้งนี้ ไม่ว่าร่างกายจะได้รับสารนี้เข้าไปในปริมาณมากในคราวเดียวหรือรับน้อย ๆ แต่เกิดการสะสม ก็สามารถส่งผลให้เราเสียชีวิตได้ทั้งนั้น
อาจจะไม่ใช่เรื่องง่ายที่เราจะหลีกเลี่ยง สารบอแรกซ์ จากอาหารที่เรารับประทานกันในแต่ละวัน แต่หากเราใส่ใจกับการเลือกรับประทานอาหารเพิ่มขึ้นอีกสักนิด ก็จะช่วยลดความเสี่ยงที่จะได้รับสารนี้เข้าไปสะสมภายในร่างกายในปริมาณที่น้อยลงได้ แต่อย่างไรก็ตาม ก็ควรพิจารณาก่อนการซื้ออาหารมาบริโภคทุกครั้ง ดูแลสุขภาพกันนะคะ