วัยสูงอายุ เป็นวัยที่ระบบต่างๆในร่างกายมีการเสื่อมสภาพ เนื่องจากร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก ทั้งยังพบว่าผู้สูงอายุบางคนมีปัญหาทางด้านอารมณ์และจิตใจร่วมด้วย จึงอาจทำให้เกิดโรคต่างๆตามมาได้ซึ่งการออกกำลังกายจะช่วยชะลอความเสื่อมของระบบต่างๆทั้งยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงทนทานให้กับกล้ามเนื้อ ควบคุมการทำงานของระบบต่างๆ ให้มีความสมดุล บางครั้งการออกกำลังกายนอกบ้านยังช่วยให้ผู้สูงอายุได้เข้าสังคม จึงเป็นผลดีต่อสภาพจิตใจอีกด้วย
ประโยชน์ของการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ
1.ช่วยชะลอความชรา
2 ช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดทำงานได้ดี
3 กล้ามเนื้อแข็งแรงและทนการทำงานได้นานขึ้น
4 กล้ามเนื้อและข้อต่อยืดหยุ่นดีขึ้น
5 การทำงานของอวัยวะต่างๆมีการประสานกันดีขึ้น
6 ช่วยเรื่องการทรงตัว
7 เพิ่มภูมิต้านทาน
8 ช่วยให้ระบบขับถ่ายดีขึ้น
9 ช่วยลดน้ำหนักตัว
10 ช่วยลดความเครียด
11 ทำให้นอนหลับดี
สำหรับการออกกำลังกายในผู้สูงอายุ มีข้อควรระวังมากกว่าวัยอื่น เนื่องจากเป็นวัยที่กล้ามเนื้ออ่อนแอกว่าวัยอื่น การทรงตัวอาจทำได้ไม่ดีเท่ากับวัยอื่น และที่สำคัญผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีโรคประจำตัว ซึ่งเกี่ยวข้องกับการออกกำลังกายโดยตรงดังนั้นก่อนการออกกำลังกายผู้สูงอายุควรสำรวจร่างกายของตัวเองให้ดีก่อน หากมีโรคประจำตัวควรพบแพทย์เพื่อปรึกษาเกี่ยวกับการออกกำลังกายที่เหมาะสม เพราะบางโรคอาจกำเริบได้เมื่อออกกำลังกาย เช่นโรคความดันโลหิต
นอกจากนี้ผู้สูงอายุควรออกกำลังกายด้วยท่าง่ายๆ เพื่อป้องกันอันตราย การเตรียมตัวก่อนออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ คือการตรวจสุขภาพก่อนการออกกำลังกาย หลีกเลี่ยงท่าออกกำลังกายที่มีการเกร็งหรือเบ่งมากเกินไป เพราะอาจทำให้ความดันสูงขึ้นได้ โดยเฉพาะท่าที่ทำให้ต้องกลั้นหายใจ หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่มีการปะทะ การแข่งขัน เพราะอาจเกิดอันตรายได้
ท่าออกกำลังกายที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง
1. ท่าบริหารข้อนิ้วมือ
ยกมือขึ้นระดับหน้าอก
กำนิ้วมือแล้วแบออก โดยพยายามแบออกให้เต็มที่ เพื่อบริหารข้อนิ้วมือ
กำแล้วแบสลับกันไปเรื่อยๆจนกว่าจะรู้สึกเมื่อย
** สามารถทำที่บ้านได้ หรือทำขณะนั่งดูโทรทัศน์ก็ได้ หากยกแขนขึ้นให้มืออยู่บริเวณเท่ากับไหล่ จะช่วยบริหารแขนและหัวไหล่ไปด้วย เพราะมีการเกร็งแขนและหัวไหล่
2. ท่าป้องกันหัวไหล่ติด
ยกแขนข้างใดข้างหนึ่งขึ้น ให้แขนแนบติดใบหู (หากไม่สามารถยกให้ติดใบหูได้ เป็นสัญญาณว่าไหล่เริ่มติด ให้ใช้มืออีกข้างช่วยดัน)
เหยียดให้เต็มที่
เมื่อรู้สึกเมื่อยให้คลายออกแล้วเหยียดอีกครั้ง ทำไปเรื่อยๆ
ทำเหมือนเดิมกับแขนอีกข้าง
3. ท่าบริหารข้อมือ
ยกแขนขึ้นมา
กำมือแล้วหมุน
หมุนไปข้างหน้าและหมุนกลับ
ทำไปเรื่อยๆ จนกว่าจะรู้สึกเมื่อย
** การออกกำลังกายที่กล่าวมาเป็นการออกกำลังกายง่ายๆ มีประโยชน์และเหมาะกับผู้สูงอายุสามารถทำเองได้ที่บ้าน อย่างไรก็ตามลูกหลานควรให้การดูแลอย่างใกล้ชิดเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ หรือโรคประจำตัวที่อาจกำเริบขึ้นได้…
ที่มา: โรงพยาบาลรามคำแหง